[BERRIAK] Mundu mailako Earth Overshoot Day uztailaren 25ean iritsiko da (Espainian iragan maiatzaren 20an izan zen eta Frantzian maiatzaren 7an)
Earth Overshoot Day egunak urte osorako dagozkigun baliabide naturalak noiz kontsumitzen ditugun adierazten du, hau da, planeta osoaren urteko birsortze-gaitasunari dagokionez gizateriak eskatzen duen birsorkuntza biologikoa. Horregatik, gaur egun 1,75 planeta inguru beharko genituzke baliabide naturalen kontsumoaren egungo erritmoan iraunkorrak izateko.
Urtero kalkulatzen da data hori, bi parametro nagusitan oinarrituta: biogaitasuna (edo birsorkuntza biologikorako gaitasuna) eta aztarna ekologikoa (gure baliabide-eskaera). Joan den mendeko 70eko hamarkadaren hasieran, datu hori kalkulatzen hasi zirenean, Earth Overshoot Day edo Lurraren Gehiegizko Gaitasunaren Eguna abenduan iritsi zen. Horrek esan nahi zuen gizadiaren baliabide naturalen kontsumo-erritmoa iraunkorra zela lurrak baliabide horiek birsortzeko zuen gaitasunari dagokionez, eta planeta bakarra nahikoa zela gizateria osoaren birsorkuntza biologikoaren eskaerari erantzuteko.
Urteak eta hamarkadak igaro ahala, gero eta lehenago amaitu dugu baliabide horiek kontsumitzen, defizit biologikoan sartuz eta hurrengo urteko baliabide naturalak kontsumitzen hasiz. 1989rako, adibidez, urria izaten zen urte osoko baliabideak kontsumitzen amaitzen genuen hilabetea; 2011n abuztu hasierarako kontsumitzen genituen. 2024 honetan, uztailaren 25erako puntu horretara iritsiko garela kalkulatzen da, eta 2025eko baliabide naturalak kontsumitzen hasi beharko dugu. Urtetik urtera errepikatzen den defizit ekologiko egoera. Horregatik, gaur egun, egungo kontsumo-erritmoarekin jarraitu nahiko bagenu, 1,75 planeta beharko genituzke gizarte iraunkorra izateko.
Nolanahi ere, ez litzateke bidezkoa izango gizarte bakar bati buruz hitz egitea, egoera horretan dauden herrialde batzuk beste batzuk baino askoz errudunagoak direnean. Adibide bat jartzearren, nahiz eta mundu mailako Earth Overshoot Day uztailaren 25ean iritsiko den, Espainiara eta Frantziara duela aste batzuk iritsi zen. Espainiara maiatzaren 20an iritsi zen eta Frantziara maiatzaren 7an, eta ordutik, 2025era arte kontsumitu beharko ez liratekeen baliabideak kontsumitzen ari dira (badaude muturreko adibideak ere, Qatar eta Luxenburgo, esaterako, urte osoko baliabideak otsailean agortu dituzten bi herrialde bakarrak). Txanponaren beste aldean, Iraq edo Jamaika daude (urteko baliabideek azaroaren erdialdera arte iraungo diete) edota Ekuador eta Indonesia, (hil horren amaieran amaituko dute aurtengo baliabideak kontsumitzen), hurrengo grafikoan ikus daitekeen bezala.
Earth Overshoot Day zer den Glosariak saileko atal honetan azaldu genizuen.# Lotura
Earth Overshoot Day egunak urte osorako dagozkigun baliabide naturalak noiz kontsumitzen ditugun adierazten du, hau da, planeta osoaren urteko birsortze-gaitasunari dagokionez gizateriak eskatzen duen birsorkuntza biologikoa. Horregatik, gaur egun 1,75 planeta inguru beharko genituzke baliabide naturalen kontsumoaren egungo erritmoan iraunkorrak izateko. Urtero kalkulatzen da data hori, bi parametro nagusitan oinarrituta: biogaitasuna (edo birsorkuntza biologikorako gaitasuna) eta aztarna ekologikoa (gure baliabide-eskaera). Joan den mendeko 70eko hamarkadaren hasieran, datu hori kalkulatzen hasi zirenean, Earth Overshoot Day edo Lurraren Gehiegizko Gaitasunaren Eguna abenduan iritsi zen. Horrek esan nahi zuen gizadiaren baliabide naturalen kontsumo-erritmoa iraunkorra zela lurrak baliabide horiek birsortzeko zuen gaitasunari dagokionez, eta planeta bakarra nahikoa zela gizateria osoaren birsorkuntza biologikoaren eskaerari erantzuteko. Urteak eta hamarkadak igaro ahala, gero eta lehenago amaitu dugu baliabide horiek kontsumitzen, defizit biologikoan sartuz eta hurrengo urteko baliabide naturalak kontsumitzen hasiz. 1989rako, adibidez, urria izaten zen urte osoko baliabideak kontsumitzen amaitzen genuen hilabetea; 2011n abuztu hasierarako kontsumitzen genituen. 2024 honetan, uztailaren 25erako puntu horretara iritsiko garela kalkulatzen da, eta 2025eko baliabide naturalak kontsumitzen hasi beharko dugu. Urtetik urtera errepikatzen den defizit ekologiko egoera. Horregatik, gaur egun, egungo kontsumo-erritmoarekin jarraitu nahiko bagenu, 1,75 planeta beharko genituzke gizarte iraunkorra izateko. Nolanahi ere, ez litzateke bidezkoa izango gizarte bakar bati buruz hitz egitea, egoera horretan dauden herrialde batzuk beste batzuk baino askoz errudunagoak direnean. Adibide bat jartzearren, nahiz eta mundu mailako Earth Overshoot Day uztailaren 25ean iritsiko den, Espainiara eta Frantziara duela aste batzuk iritsi zen. Espainiara maiatzaren 20an iritsi zen eta Frantziara maiatzaren 7an, eta ordutik, 2025era arte kontsumitu beharko ez liratekeen baliabideak kontsumitzen ari dira (badaude muturreko adibideak ere, Qatar eta Luxenburgo, esaterako, urte osoko baliabideak otsailean agortu dituzten bi herrialde bakarrak). Txanponaren beste aldean, Iraq edo Jamaika daude (urteko baliabideek azaroaren erdialdera arte iraungo diete) edota Ekuador eta Indonesia, (hil horren amaieran amaituko dute aurtengo baliabideak kontsumitzen), hurrengo grafikoan ikus daitekeen bezala. Earth Overshoot Day zer den Glosariak saileko atal honetan azaldu genizuen.
