Ezker Batuarekin batera ekin zion, 2007an, Aralarrek lehenengoz udaleko jardunean murgiltzeko borrokari. Oraingoan Aralarrek bakarka ireki nahi dio bidea ezkerrari. Bakarka, baina bukatu berri den agintaldiko eskarmentua duen kapitainarekin, Ainhoa Beolarekin (Amara Zaharra, 1967). Hartu beharreko norabidea argi du alkategaiak, baita egin beharrekoak zeintzuk diren ere. Hala nola, Emakumeen Etxea Villa Soroan abian jartzea, euskararen bosgarren plangintzaldia bere osotasunean betetzea, etxebizitza politikak babestutako eta alokairuan oinarritzea, bidegorri sarea zabaltzea edota antenen udal araudia 0,1 mikrowatt-eko isuriarekin onartzea.
Zer egin behar da langabezia- tasa txikitzeko?
Ezer baino lehen Donostiako langabeziaren diagnostiko bat behar dugu, indarrak non jarri behar ditugun adieraziko duena. Beste erakundeekin adostu beharko da, bestalde, lanari lotutako hainbat politika udaletxetik bideratzea. Bestetik, bazterketa egoeran dauden herritarrekiko trebakuntza planak abian jarri behar dira eta galzorian diren lan esparruak indartu. Adibidez, kaian arrantzaleen lonja dago eta haien proposamena geure eginez, lonja hori egokitu eta baxurako arrantzaren ezagutza eta hedapenerako zentru bilakatzea planteatzen dugu. Asmo horiek aurrera ateratzeko dirua azpiegitura erraldoiak ez egitetik aterako litzateke.
Azpiegitura erraldoi horien artean al dago Donostialdeko Metroa?
Topoa Kontxara ekartzeko beharrik ez dago; auzo garaietara (Altza, Intxaurrondo…) iristeko, bai, ordea. Auzo desberdinak Donostialdearekin lotu behar dira, Zumaitik hasi Iruneraino. Alegia, ikuspegia ez da zentralista izan behar, elkarren arteko loturak bultzatzen dituena baizik. Ez dugu uste trenbide berririk sortu behar denik; daudenak egokitu eta berritu besterik ez.
Orain arte jarraitu den etxebizitza politikarekin bat al zatozte?
Egungo hirigintzak etxebizitza librea du ardatz eta etxebizitza publikoa izan beharko luke oinarri. Plan Orokorra definitzerakoan, Udalak lur publikoa erreserbatu beharko luke; era horretan, espekulazioari ateak ixten dizkiozulako. Banketxeek egin duten espekulazioarekin ere ez gatoz bat. Loiolako Erriberan 9.000 etxebizitza aurreikusi ziren eta etxebizitzetako batzuk geldirik daude. Eraikitzen hasteko sustatzaileek duten lau urteko epea gaindituta, promozio hori berriz lehiaketa publikora ateratzeko Udalak duen eskumena baliatu beharko luke. Libre izatetik babeseko izatera igaro beharko lirateke, halaber. Horrela, lurzorurik ez da geldirik egongo.
Nola buka daiteke etxebizitza hutsekin?
Hutsik dauden etxeen zentsoa egin, eta hutsik dauden horiek IBIa bitartez ahal den fiskalitate handienarekin zigortu beharko lirateke. Desjabetzerakoan garaian, berriz, entitate finantzieroak etxe horiekin geratu beharrean, Udalak bere gain hartzeko bitarteak jartzea, eta bertan bizi direnak etxetik atera gabe alokairuan bizitzera igaro daitezela nahi dugu.
Aurrera doa errauste planta. Geldiarazi al daiteke jada?
Moratoria ezarri behar dela sinisten dugu. Premiazkoa da, era berean, zaborra gutxitzeko Ontzien Legea abian jartzea. Bestetik, ostalari eta dendariekin ere ildo estrategikoak martxan jartzea beharrezkoa da, ahalik eta hondakin gutxien sortzeko. Birziklapenerako eta berrerabilpenerako, alegia, zaborra gutxitzeko, politikak indartu behar dira, erraustea ez baita irtenbide. Jasotzeko sistema aldatu behar da eta ezinbestean atez atekoa ezartzea proposatzen dugu auzo batzuetan. Horrek ez du esan nahi, halere, bosgarren edukiontzia baztertu behar denik. Bi sistemak martxan jarrita zeinekin lortzen diren emaitza hobeak ikusi beharko da.
Zein irtenbide du Illunbek?
Erabilera definitzeko eztabaida ireki beharko litzateke hiriko eragileen artean. Bitartean, zezenketarik ezin dela egin aldarrikatzen jarraituko dugu eta bertako espazioak hiri kanpoaldeko aparkaleku gisa erabil daitezela proposatuko dugu.
Ireki beharreko eztabaida horretan zein izango da zuen proposamena?
Herritarrei zuzendutako beste espazio bat sor dezagula, elkarteek beraien bilguneak eduki ditzaten. Kultura urbanorako zentrua bihurtu beharko litzateke, Intxaurrondokoa txiki geratuko baita. Musika edo antzerkia egin nahi duten taldeek entseatzeko lekua izango lukete; skate eta grafiti egileek, berriz, kultura urbanoa garatzeko aukera.
Anoeta handitzeko asmoak ez du Aralarren babesik izan.
Hobetu eta eraberritzeko elementuak baditu Anoetak. Baina sei mila lagun gehiagori lekua egiteko, 80 milioi euroko inbertsio batean sartzea beharrezkoa al da? Diru hori ongizate zerbitzu eta politiketarako bideratu beharko genuke.
Tabakaleran gertatutakoa zer iruditu zaizu?
Onartezina da, administrazio desberdinek denbora gehiegi pasa baitute adostasunera heldu eta proiektua aurrera atera gabe. Aurrekontu faltari egotzi diote; beste egitasmo batzuk aurrera ateratzeko, ordea, aurrekontua egon da. Bitarte horretan oso zuzendari ona izan zitekeena galdu dugu, gainera. Musikene ere oso proiektu interesgarria da; egungo zuzendaritzatik egiten ari den lanarekin, aldiz, ez gatoz bat.
2016an auzoetako jaiek indar handiagoa izango al dute?
2016ko hautagaitzak aurrera egin ala ez, auzoetako jaiek babes gehiago behar dute. Auzoetako bizitza oso dinamikoa izan da eta jaiek aspaldian sekulako indarra zuten. Ondoren, KTE eratu zenean-eta, indargabetu egin ziren, babes handirik ez zutelako. Jaiei ezin zaie trabarik jarri, ezta urtean zehar antolatzen diren ekimenei ere, izan kirol proba ala elkartasun astea.
Euskararen erabilera indartzeko, berriz, zer?
Bosgarren plangintza onartu dugu eta urrats nabarmenak markatzen ditu. Maiatzaren 22tik aurrera, dagoena dagoela ere hori bideratu beharko du. Bosgarren plangintzaldiak, hala nola, orain arte udaletxean osatutako lan taldeak areagotu eta euskara eguneroko lanean erabiltzeko ekinean jarraitzea planteatzen du. Edozein udal jardueretan euskara hizpide izatea bermatu behar dela, bestalde. Hizkuntz transmisioa oso bilakaera apala izaten ari da, egun guraso direnak formalki euskaldundu direlako eta ez naturalki. Transmisoa naturalki egin dadin, lan ildoak garatu beharko dira, beraz. Era berean, eragileekin eta euskalgintzarekin egin beharko lana sendotzen jarraitu behar dugu.
Berritu gabeko udal eraikinen garbiketa kontratuaren auzia argitzeko prozesuan liskarra izan zen nagusi. Zer ikasi duzu?
Argi dago politikagintzan ez duela denak balio. Askotan zirku bat da politikagintza, horregatik herritarrak daude hain nazkatuta. Zirku horretan koherentzia pixka bat jarri behar da, ez duelako guztiak balio. Irainak, hala nola, ez du balio. Jarduera politikoa dialektikan oinarritzen da eta dialektika garatu behar da.
Zer diozu Bilduren presentziaz?
Pozteko berria da. Ongi etorriak izan daitezela espresio desberdinak. Zenbat eta gehiago izan ezker abertzalearen barruan, orduan eta hobe. Botoei dagokienez, herritar bakoitzak badaki zein proposamenen arabera eta zein lan eskarmenturen arabera ematen dion hautagai bati konfiantza ala kendu.
Ezker Batuarekin batera ekin zion, 2007an, Aralarrek lehenengoz udaleko jardunean murgiltzeko borrokari. Oraingoan Aralarrek bakarka ireki nahi dio bidea ezkerrari. Bakarka, baina bukatu berri den agintaldiko eskarmentua duen kapitainarekin, Ainhoa Beolarekin (Amara Zaharra, 1967). Hartu beharreko norabidea argi du alkategaiak, baita egin beharrekoak zeintzuk diren ere. Hala nola, Emakumeen Etxea Villa Soroan abian jartzea, euskararen bosgarren plangintzaldia bere osotasunean betetzea, etxebizitza politikak babestutako eta alokairuan oinarritzea, bidegorri sarea zabaltzea edota antenen udal araudia 0,1 mikrowatt-eko isuriarekin onartzea.
Zer egin behar da langabezia- tasa txikitzeko?
Ezer baino lehen Donostiako langabeziaren diagnostiko bat behar dugu, indarrak non jarri behar ditugun adieraziko duena. Beste erakundeekin adostu beharko da, bestalde, lanari lotutako hainbat politika udaletxetik bideratzea. Bestetik, bazterketa egoeran dauden herritarrekiko trebakuntza planak abian jarri behar dira eta galzorian diren lan esparruak indartu. Adibidez, kaian arrantzaleen lonja dago eta haien proposamena geure eginez, lonja hori egokitu eta baxurako arrantzaren ezagutza eta hedapenerako zentru bilakatzea planteatzen dugu. Asmo horiek aurrera ateratzeko dirua azpiegitura erraldoiak ez egitetik aterako litzateke.
Azpiegitura erraldoi horien artean al dago Donostialdeko Metroa?
Topoa Kontxara ekartzeko beharrik ez dago; auzo garaietara (Altza, Intxaurrondo…) iristeko, bai, ordea. Auzo desberdinak Donostialdearekin lotu behar dira, Zumaitik hasi Iruneraino. Alegia, ikuspegia ez da zentralista izan behar, elkarren arteko loturak bultzatzen dituena baizik. Ez dugu uste trenbide berririk sortu behar denik; daudenak egokitu eta berritu besterik ez.
Orain arte jarraitu den etxebizitza politikarekin bat al zatozte?
Egungo hirigintzak etxebizitza librea du ardatz eta etxebizitza publikoa izan beharko luke oinarri. Plan Orokorra definitzerakoan, Udalak lur publikoa erreserbatu beharko luke; era horretan, espekulazioari ateak ixten dizkiozulako. Banketxeek egin duten espekulazioarekin ere ez gatoz bat. Loiolako Erriberan 9.000 etxebizitza aurreikusi ziren eta etxebizitzetako batzuk geldirik daude. Eraikitzen hasteko sustatzaileek duten lau urteko epea gaindituta, promozio hori berriz lehiaketa publikora ateratzeko Udalak duen eskumena baliatu beharko luke. Libre izatetik babeseko izatera igaro beharko lirateke, halaber. Horrela, lurzorurik ez da geldirik egongo.
Nola buka daiteke etxebizitza hutsekin?
Hutsik dauden etxeen zentsoa egin, eta hutsik dauden horiek IBIa bitartez ahal den fiskalitate handienarekin zigortu beharko lirateke. Desjabetzerakoan garaian, berriz, entitate finantzieroak etxe horiekin geratu beharrean, Udalak bere gain hartzeko bitarteak jartzea, eta bertan bizi direnak etxetik atera gabe alokairuan bizitzera igaro daitezela nahi dugu.
Aurrera doa errauste planta. Geldiarazi al daiteke jada?
Moratoria ezarri behar dela sinisten dugu. Premiazkoa da, era berean, zaborra gutxitzeko Ontzien Legea abian jartzea. Bestetik, ostalari eta dendariekin ere ildo estrategikoak martxan jartzea beharrezkoa da, ahalik eta hondakin gutxien sortzeko. Birziklapenerako eta berrerabilpenerako, alegia, zaborra gutxitzeko, politikak indartu behar dira, erraustea ez baita irtenbide. Jasotzeko sistema aldatu behar da eta ezinbestean atez atekoa ezartzea proposatzen dugu auzo batzuetan. Horrek ez du esan nahi, halere, bosgarren edukiontzia baztertu behar denik. Bi sistemak martxan jarrita zeinekin lortzen diren emaitza hobeak ikusi beharko da.
Zein irtenbide du Illunbek?
Erabilera definitzeko eztabaida ireki beharko litzateke hiriko eragileen artean. Bitartean, zezenketarik ezin dela egin aldarrikatzen jarraituko dugu eta bertako espazioak hiri kanpoaldeko aparkaleku gisa erabil daitezela proposatuko dugu.
Ireki beharreko eztabaida horretan zein izango da zuen proposamena?
Herritarrei zuzendutako beste espazio bat sor dezagula, elkarteek beraien bilguneak eduki ditzaten. Kultura urbanorako zentrua bihurtu beharko litzateke, Intxaurrondokoa txiki geratuko baita. Musika edo antzerkia egin nahi duten taldeek entseatzeko lekua izango lukete; skate eta grafiti egileek, berriz, kultura urbanoa garatzeko aukera.
Anoeta handitzeko asmoak ez du Aralarren babesik izan.
Hobetu eta eraberritzeko elementuak baditu Anoetak. Baina sei mila lagun gehiagori lekua egiteko, 80 milioi euroko inbertsio batean sartzea beharrezkoa al da? Diru hori ongizate zerbitzu eta politiketarako bideratu beharko genuke.
Tabakaleran gertatutakoa zer iruditu zaizu?
Onartezina da, administrazio desberdinek denbora gehiegi pasa baitute adostasunera heldu eta proiektua aurrera atera gabe. Aurrekontu faltari egotzi diote; beste egitasmo batzuk aurrera ateratzeko, ordea, aurrekontua egon da. Bitarte horretan oso zuzendari ona izan zitekeena galdu dugu, gainera. Musikene ere oso proiektu interesgarria da; egungo zuzendaritzatik egiten ari den lanarekin, aldiz, ez gatoz bat.
2016an auzoetako jaiek indar handiagoa izango al dute?
2016ko hautagaitzak aurrera egin ala ez, auzoetako jaiek babes gehiago behar dute. Auzoetako bizitza oso dinamikoa izan da eta jaiek aspaldian sekulako indarra zuten. Ondoren, KTE eratu zenean-eta, indargabetu egin ziren, babes handirik ez zutelako. Jaiei ezin zaie trabarik jarri, ezta urtean zehar antolatzen diren ekimenei ere, izan kirol proba ala elkartasun astea.
Euskararen erabilera indartzeko, berriz, zer?
Bosgarren plangintza onartu dugu eta urrats nabarmenak markatzen ditu. Maiatzaren 22tik aurrera, dagoena dagoela ere hori bideratu beharko du. Bosgarren plangintzaldiak, hala nola, orain arte udaletxean osatutako lan taldeak areagotu eta euskara eguneroko lanean erabiltzeko ekinean jarraitzea planteatzen du. Edozein udal jardueretan euskara hizpide izatea bermatu behar dela, bestalde. Hizkuntz transmisioa oso bilakaera apala izaten ari da, egun guraso direnak formalki euskaldundu direlako eta ez naturalki. Transmisoa naturalki egin dadin, lan ildoak garatu beharko dira, beraz. Era berean, eragileekin eta euskalgintzarekin egin beharko lana sendotzen jarraitu behar dugu.
Berritu gabeko udal eraikinen garbiketa kontratuaren auzia argitzeko prozesuan liskarra izan zen nagusi. Zer ikasi duzu?
Argi dago politikagintzan ez duela denak balio. Askotan zirku bat da politikagintza, horregatik herritarrak daude hain nazkatuta. Zirku horretan koherentzia pixka bat jarri behar da, ez duelako guztiak balio. Irainak, hala nola, ez du balio. Jarduera politikoa dialektikan oinarritzen da eta dialektika garatu behar da.
Zer diozu Bilduren presentziaz?
Pozteko berria da. Ongi etorriak izan daitezela espresio desberdinak. Zenbat eta gehiago izan ezker abertzalearen barruan, orduan eta hobe. Botoei dagokienez, herritar bakoitzak badaki zein proposamenen arabera eta zein lan eskarmenturen arabera ematen dion hautagai bati konfiantza ala kendu. 
