Karmele Esnal hil da

Nerea Lizarralde

2012/05/30

Karmele Esnal bere etxean, 2009an. (Argazkia: Olaia Gil)

Lehenengo andereñoetako bat izan zen Karmele Esnal hil da gaur, 79 urterekin. Lehenengo andereñoetako bat izan zen. Ikastolen hazia erein zuten 60ko hamarkadako emakume ausart eta langilea izan zen. Bide urratzailea, zinez. Grosen bizi zen, Txofre kalean. Ohorezko euskaltzaina eta Euskal Idazleen Elkarteko ohorezko bazkidea zen. Ostiralean gaixotu zen eta orduz geroztik buelta eman ezinik ibili da. Bihotzeko gaixotasun bat eta arnasteko arazoren bat bazuen ere, osasuntsu zegoen.

Elbira Zipitria andereñoarekin ikasi zuen. “Elbira oso pedagogo ona zen eta nik asko zor diot, guztia ikasi bainuen berarekin”, esan zuen 2009an Irutxuloko Hitzak egindako elkarrizketa batean. 1954 eta 1955 ikasturtea eman zuen Zipitriarekin, Parte Zaharrean. Karmele Esnalek 21 urte zituen orduan.

Ondoren bere bidetik egin zuen; Erdialdeko eskola batean hasi zen haurrei eskolak ematen. Pedro Egaña kalean Erdialdeko, Atotxako eta Antiguako haurrak hartzen zituen: “Gela txiki batean lurrean eserita egon ohi ginen. Ostegunero paseatzera joaten ginen, kantari, Elbirak egiten zuen bezala”.

1997a arte, jubilatu arte, Santo Tomas Lizeoko irakaslea izan zen. Euskaltzalea zen Esnal. Bagera Euskaltzaleen Elkartearen sorreraren bultzatzaileetako bat izan zen. Mintzalaguna programan parte hartzen zuen.

Zurriolako ikastolaren sortzaileak Kontxita Beitiak eman dio gaur Irutxuloko Hitzari Karmele Esnalen heriotzaren berri. Hark ere, Esnalekin batera Aldundiaren omenaldia jaso zuen 2009an. Lehen andereñoek egindako lana saritu zuen Aldundiak eta urrezko domina eman zien. “Momentu hauetan berarekin bizitako une onenekin gogoratzen naiz. Oso momentu ederrak izan dira. Oso penatuta gaude, baina lasai nago, gutxi sufritu duelako. Gainera euskararen alde egindako lana aitortu diote. Jendearen esker ona jaso zuen hil aurretik”, adierazi du Kontxita Beitiak.