Ainhoa Beola: "Argi dugu politika beste modu batera egin behar dugula"
Ainhoa Beola; EH Bildu koalizioko hautagaia
EH Bildu koalizioa da emakumezko lehendakari gaia duen hautagaitza bakarra, Laura Mintegi, hain zuzen; EAJrekin batera boto gehien jasoko dituen zerrenda izango dela diote inkestek.
EH Bilduko Gipuzkoako zerrendako hamairugarren hautagaia da Ainhoa Beola (Amara Zaharra, 1967). Aralar alderdiko kidea da, eta koalizioarekin bat egin du bere alderdiak, EA, Alternatiba eta Ezker Abertzalearekin batera. Bere jarduna ongi prestatua dauka, eta hitzak neurtu ditu Irutxuloko Hitzaren galderak erantzuterakoan. Argi utzi nahi izan du EH Bilduk baduela bere programa propioa, eta lanerako gogo biziz daudela; beti ere herritarrei begira.
Euskal filologian eta pedagogian lizentziatua zara, eta gizon eta emakumeen berdintasunean masterra duzu. Nolatan sartu zinen politikan?
Txikitatik jada Ipar Euskal Herrira joan behar izaten nuen familiarekin, etxekoak han genituelako. Beraz, dagoeneko sumatzen nuen errealitatea ez zela guztiz ohikoa. Gero, oso gaztetatik euskalgintzan hasi nintzen; Bagera, Donostiako Euskaltzaleen Elkartea sortzen, Irutxulo aldizkaria sortzen, Topagunean sartuta… Era berean, maiz joan naiz Ertamerikara, emakume taldeekin lan egitera. Politikagintzan, abertzaletasunetik eta ezkerretik sartu nintzen. Urtetan Herri Batasunako boz-emailea izan nintzen, eta, Aralar sortu zenean, bertan sartu nintzen. Ordutik, zuzendaritzako kide izan naiz.
Baduzu zaletasunik politikagintzaz gain?
Momentu honetan ez. Idaztea eta irakurtzea beti izan ditut gogoko; eta liburu batzuk ere argitaratuak ditut euskararen inguruan.
Orain lau alderdi batu zarete EH Bildu osatzeko. Zergatik?
EH Bildu ezkerrekoak eta abertzaleak garen indarren bilgunea da. Bakoitzak bere tradizio politikoa du, baina horren gainetik proiektua eraikitzeko asmoa dago, eta batzen gaituenak dauka indarra. Proiektuaren helburu nagusia herri proiektua eraikitzea da. Beste batzuk desberdintzen gaituena nabarmentzen eta erasotzen diharduten bitartean, nabarmena izaten ari da EH Bildutik etengabe egiten ari garen batze lana. Erronka oso garrantzitsua da. Urteak eman ditugu ezkerrak eta abertzaleak bakoitzak bere bideari eutsita, eta ezinbestekoa zen une honetara iristea, indartzeko.
Inkesta guztien arabera, EAJ eta EH Bildu izango dira zerrenda bozkatuenak.
Gehiengo abertzalea izatea oso berri ona izango da Euskal Herriko hiru lurraldeetarako. Iparraldeko beste hiru herrialdeetan ere abertzalegoak eta ezkerrak indar garrantzitsua du. Gainera, ez dugu zalantzarik Nafarroan ere urrats hori egingo dela. EH Bildutik abertzalegoa ezkerretik eraiki nahi dugu; hau da, herri proiektua landu nahi dugu, baina irizpide sozialekin. Pertsonak oinarri izango dituen garapen eredua nahi dugu. Edonola, inkesta nagusia bozka egunekoa izaten da. Asteak eta hilabeteak daramatzagu herritarrekin eta eragileekin lanean; gure oinarrizko proposamenak aurkeztu dizkiegu, euren ekarpenak jasotzeko, eta elkarrizketa etengabe irekia mantendu dugu. Argi dugu politika beste modu batera egin behar dugula. Aipatzen dugunean klase politikoa neurri apalean baloratua izan dela, neurri batean bere jardueren ondorioa da hori. Programekiko eta emandako hitzekiko iruzurra egin izan delako. EH Bildun horregatik diogu herritarrekiko bideak etengabe irekiak mantendu behar direla, erakundeetako ateak ere etengabe irekiak egon behar direla. Esan denaren betetzea, garapen maila, eta kudeaketaren zuzentasuna etengabe aztertu behar dira.
Zer gertatuko da proiektu handiekin; Abiadura Handiko Trena edo Errauste plantarekin, esaterako?
Abiadura Handiko Trenak bailaren eta herrien arteko loturak bermatuko ditu? Ez. Trenbide sarea bermatu behar dugu, baina bailarak elkarren artean lotuz. Horrek emango die herritarrei erabilgarritasuna. Errepideak ere etengabe egin dira, Gipuzkoan bereziki. Errepide politika ero horri eutsi beharrean, mugikortasun publikorako politikagintza bultzatu nahi dugu. Kudeaketak etorkizuneko belaunaldian pentsatu behar du. Proiektu guztiak dira geldigarriak. Hondakinen kudeaketari dagokionean, ez al da inposaketa bat izan errauste planta bat abian jarri nahi izatearena? Badakigunean, gainera, errauste plantari jaten emateko hondakinen kudeaketa eredu jasangarri bat garatu beharko litzatekeela; eta gaikako bilketa, esaterako, alde batera utzi beharko litzatekeela. Errauste plantaren alde daudenek diote, ’jarrai dezagun zaborra sortzen’. Guk eztabaida irekia nahi dugu, alternatibak beti daudelako.
Zezenketen gaia ere nahiko korapilatsua izaten ari da.
Bai. Lehentasunak begiratu behar dira, udal bakoitzaren aurrekontuen arabera. Proiektua babesteko garaian, zenbat herritarrek gozatuko duten hortaz jakin behar da. Donostian, esaterako, badaude beste jarduera batzuk askoz ere herritar gehiago biltzen dituenak; eta inguruarekiko eta animaliekiko errespetagarriagoak direnak. Eutsi diezaiegun horiei lehentasunak jartzeko garaian.
Gizartearen egoera ez da samurra; krisia, langabezia… Zein da zuen proposamena egoera hobetzeko?
Batetik, lana eta enplegua banatu behar dira. Lana eta enplegua diot, emakumeek bereziki badakigulako lana zer den, soberan izaten dugulako lana, eta enplegua gutxi edo eskasa izaten da. Lanordu gutxiagoko lanaldiak egin ditzagun, guztien artean garatzeko. Lanaldi baterako postuak edo ETT deiturikoak bertan behera utzi behar ditugu ezinbestean, lan prekarioaren berme baitira. Gutxieneko soldata 1.075 eurokoa izatea nahi dugu, eta ezinbestekoa da kalitatezko enplegua sortzea. Azken batean, lana eta aberastasuna banatu behar dira.
Independentzia aldarrikatzen duzue.
Bai. Independentzia beti garrantzitsua izan bada, inoiz baino bideragarriagoa eta beharrezkoagoa da momentu honetan. Idependentzia, gure etorkizun ekonomiko, politiko eta soziala garatzeko. Euskal Herriari bere etorkizunaren jabe izatea dagokio, Europako beste herrialde batzuetan gertatzen ari den bezala; Eskozian bezala, esaterako. Gauzatu daiteke. Azken urteetan, 15 estatu berri sortu dira Europako Batasunean; Euskal Herriak ere ekin diezaion horri, baina zazpi herrialdeek. Badago nazionalismo espainiarrak etengabe aipatzen duen Konstituzioa. Iaz Konstituzioa aldatu egin zuten, bankuek hala aginduta. Beraz, aldagarria da. Gainera, Konstituzio hura egituratu zen indar militar eta frankisten ikuskapenarekin. Hirugarrenik, errealitatea era bat aldatu da gaur egun, estatutuak bestelako marko juridikoa eskatzen du. Bide orria definitu beharko dugu, baina hastapena galdeketa bera izan behar da. Galde diezaiegun herritarrei. Zergatik da galdetzearen beldur nazionalismo espainiarra?
ETAren indarkeria armaturik gabeko hauteskundeak izango dira. Horrek eraginen bat izango du?
Berri ona izan zen ETAk bere jarduera bertan behera uzten zuela esatea. Gernikako akordioan horren aldeko apustua egiten genuen. Orain, lantzeko dago presoen eskubideen garapena, besteak beste, horiek ere giza eskubideak baitira. Bakegintza eta normalizazio politikoa landu behar ditugu. Ikusi besterik ez dago, duela aste batzuk bere anaia bisitatzera joan zen emakume batek jasandako biolentzia. Jardun horiek alde batetik datoz. Gu mugitzen ari garen bezala, beste batzuk ere mugitu behar dira. Espainiako eta Frantziako estatua geldirik daude, eta mugitu egin beharko dira, herritarrek euren bidea egina dutelako.
Euskara bultzatu nahi duzue, ezta?
Euskaldunen eskubideak bermatu behar ditugu ezinbestean. Hizkuntza politika berri bat sortu behar da, estatu juridiko berria sortzetik hasita. Eredu berrien garapena bermatu behar da, eta garapen horretarako baliabideak abian jarri behar dira.
Donostiari begira zerbait egin daiteke?
Bai. Mugikortasunari dagokionean, autobus geltokiarena, eta Donostia eta Donostialderako tren geltokia landu behar dira.
Zergatik eman behar zaio botoa EH Bilduri?
Politika beste modu batera egiten hasteko, herritarrengan oinarrituz. Bada garaia garapen eredua pertsonei begirakoa izateko, ekonomiari begirakoa baino. EH Bilduko hautagaiak izan dira jadanik dekalogo etiko bat sinatu duten bakarrak, beraien jardunaren gardetasuna bermatuz. Lan taldean ari gara, lau eragile politiko gabiltza programa lantzen, eta horretan jarraituko dugu. Gainera, lehen aldiz izan daiteke emakume bat lehendakaria izateko, eta euskalduna gainera.
(Argazkia: Estitxu Zabala)
