"Horrenbeste glamour duen hiria izateko, oso gustu txarra dauka Donostiako Udalak"
‘Militantzia feminista’ da Asun Urbieta (Errenteria, 1958) definitzen duen kontzeptua: urte asko daramatza mugimenduan, Lilatoiko aitzindaria da, eta Plazandreok alderdiko kidea ere bada.
Asun Urbieta Connemara tabernan bermuta hartzen. (Argazkia: Beñat Parra). 
Zergatik aukeratu duzu Connemara?
Nire lantokitik hurbil dagoelako eta kafea hartzera etortzen naizelako askotan. Hala ere, gehiago ibiltzen naiz Tanger eta Okendo tabernetan. Emakumeen Etxetik hurbil daude, eta bilerak bukatzen ditugunean hara joaten gara zerbait hartzera.
Asko ibiltzen zara Emakumeen Etxean?
Bai, hilean behin Plazandreoken bilerak izaten ditugu, eta baita Erasoen Aurkako Komisioaren bilerak ere. Horretaz gain, etxearen koordinazio lanetan eta asanbladetan ere ibiltzen naiz, beraz, astean behin edo bitan handik pasatzen naiz.
Kirolaria zara, ezta?
Izan naiz, orain gutxiago, lesionatuta nagoelako. Gaztetan eskubaloia egiten nuen, baina 16 urterekin, Franco bizirik zegoela, militantzia politikoa gurutzatu zitzaidan, eta politika aukeratu nuen kirolaren ordez. Baina kirola egiten jarraitu dut.
Bestalde, nire koadrilako batzuek futbito talde bat zuten, eta larunbatero ikustera joaten ginen. Bera Bera eskubaloi taldea ikustera ere joaten nintzen, Carrere ahizpekin [Reyes eta Ana] bizi nintzelako.
Militatzen jarraitzen duzu?
ESK sindikatua sortu zutenean, baldintza batzuk betetzen zituen jendea bilatzen zuten, eta ni garai hartan langabezian gelditu nintzenez, sindikatuko administrazioan lan egiteko proposamena egin zidaten. Horrelako leku batean lan egiteko, militantea izan behar duzu, eta proiektuan sinistu behar duzu. Pentsatzen dut Irutxuloko Hitzan lan egitea antzekoa izango dela.
Lilatoiko aitzindarietako bat zara.
Nati Rufo izan zen Lilatoia egiteko ideia ekarri zuena, Irlandan egon ondoren. Nik garai hartan ez nuen korrika egiten, festazale integrala nintzelako (oraindik ere banaiz). Baina ahal nuen guztian laguntzen nuen, lasterketa egunean kaleak ixten nituen, esaterako. Geroago, korrika egiten hasi nintzen.
Nola ikusi zenuen aurtengo Lilatoia?
Gauza batzuk oso ondo: Parte hartzea, adibidez, ikaragarria izan da, 6.000 emakume baino gehiagok hartu baitute parte. Baina Atletikok hartu duenetik izaera feminista galdu duela uste dut; karteletan babesleek emakumeek baino garrantzia gehiago dutelako, besteak beste.
Zer iruditu zitzaizun aurtengo martxoaren 8a?
Ikaragarria izan zen. Jende askok galdetzen zuen ez ote genuen beldurra iazko mailara ez iristeko, eta iazko jende kopuru berdina edo gehiago egon zen azkenean. Gainera, iazkoa ikusita, hiriko talde feminista guztiak askoz lehenago hasi ziren antolatzen eta koordinatzen, eta jarduera asko egin zituzten.
Erakunde publikoek zuriketa morea egiten dutela uste duzu?
Iruditzen zait erakunde guztiek ikusi dutela mugimendu feministari erantzun on bat eman behar diotela, eta horregatik, keinu asko egiten dituztela, baina gehienak sinbolikoak. Neurri zehatzetara joaten bagara, ez dituzte politika feministak egiten. Askoz merkeagoa da argazkian ateratzea.
Nola bizi zenuen Plazandreoken Donostiako alkategai (2003 eta 2007) eta Gipuzkoako diputatu nagusi izateko hautagai (2011) izatea?
Bitxia izan zen. Egoera zail bat da, egunero neukalako irrati programa bat, mahai inguru bat beste hautagaiekin… Denetarik jakin behar zenuen, feminismoaz izan ezik, garai hartan ez baitzuten feminismoaren inguruko galderarik egiten. Beraz, beti aurkako zelaian jolasten ari zinen. Aurkeztu nintzen bigarren aldian, Espainiako legeak gure zerrendetan gizonak sartzera behartzen gintuen, bestela ez genuelako berdintasun legea betetzen. Gizon apaingarriak sartu behar izan genituen, kremaileran gainera, eta hedabideek gizon horiek elkarrizketatu nahi zituzten.
Aurten ez zarete udal hauteskundeetara aurkeztuko.
Ez, ez daukagulako hautagairik. Izan garenok ez dugu berriro izan nahi, estres handia delako. Gutxi gara eta diru gutxi dugu, eta ezin gara beste alderdi handiagoekin lehiatu. Politikoki eta sozialki ere desabantailak ditugu, martxoaren 8an kalean zeuden emakume horien guztien apustua indar mistoak direlako. Oraindik konfiantza dago alderdi mistoetan, nahiz eta gero politika feministak bigarren planoan gelditzen diren.
Hauteskundeak datoz. Nola ikusten duzu egoera politikoa?
Gaizki ikusten dut. Uste dut EAJk irabaziko duela, eta oso txarra iruditzen zait hori, feminismoa ez delako beraien aldarrietako bat. Proiektu feministak aurrera eramateko ez da berdina aurrean EH Bildu izatea edo EAJ izatea. Hala ere, hobeto borrokatzen da EAJren aurka EH Bilduren aurka baino, ez daukazulako inolako loturarik.
Nola ikusten duzu Donostia?
EAJ eta PSEren oso gustuko hiri eredu batera goazela iruditzen zait, turismo askorekin, glamourrarekin, baina ezer ez gehiago. Hiri bateko bizitzarekin bateraezina da hori, Donostia ez delako Kontxako hondartza, Aiete eta Parte Zaharra –poteatzeko baino ez, bizilagunak ez baitituzte errespetatzen– soilik. Bitxia da Rosa Garciari urrezko danborra eman izana, etxegabetzeen aurka egiten duen lanarengatik, Erdialde guztia desalojatzen ari diren bitartean. Oraindik badaude aguantatzen duten auzoak eta auzo izaera mantentzen dutenak, baina seguru aski Erdialdetik urruti daudelako.
Piratekin ere ikusten da hori; zenbat urte egon ziren abordatzea paraleloan egiten, era ia klandestinoan? Eta gero, udalak ikusi zuenean jende askok hartzen zuela parte, egitarau ofizialean sartu zuten. Horrenbeste glamour duen hiria izateko, oso gustu txarra dauka Donostiako Udalak.
Nola ikusten duzu mugimendu feminista?
Iragan marxista bat dudanez, antolakuntza gustatzen zait. Horregatik, auzoetan dauden talde feminista txikiak beraien artean gehiago antolatzea gustatuko litzaidake. Asko mugitzen gara kalean, baina ez gara erakunde publikoetara iristen. M-15etik Podemos atera zen bezala, M-8tik alderdi feminista indartsu bat atera zitekeen. Niretzako hutsune bat da alderdi feminista indartsu bat ez izatea, izan ere, oso ondo dago gure auzoan pankarta bat jartzea, baina hori gainditu behar dugu eta haratago joan behar gara.
Argazkia: Beñat Parra.
HAMABIETAN BERMUTA: Bermuta eta tortilla pintxoa.
Non. Connemara taberna: Caracasko Errege Konpainiaren kalea, 11 (Amara Berri).
Prezioa. 4,70 euro.
