Goizean su hartu duen Euskal Kabiya eraikina babesteko eskatu zuten bizilagunek iaz
Goizean su hartu duen Euskal Kabiya etxea eraikina. (Argazkia: Ancora) 
Ancorak jakinarazi duenez, gaur goizean su hartu duen Euskal Kabiya eraikin historikoak euskal estiloko arkitektura zuen, eta 1917an eraiki zuen Miguel Irastorza arkitektoak. Finkak 1.542 m2-ko azalera du, eta beheko mugan atezaindegia eta garajea ditu, Manuel Antonio Setien arkitektoak 1927an estilo erregionalista berean eraikia.
“Kasu honetan, deitoragarria da landetxe baten suntsipena ez ezik, antzeko ezaugarriak eta kronologia dituzten eraikinez osatutako multzo koherente oso baten balio-galera ere”, adierazi du Ancorak ohar baten bidez. Gogoratu behar da, herritarren presioaren ondorioz, 2017an HEOBPBren aldaketa partzial bat hasi zela, eta 47 eraikin sartu zirela katalogoan; 2021ean, berriz, HEOBPBren Berrikuspen Orokorra egin zen, gaur egun indarrean dagoen hirigintza-dokumentuaren behin betiko onespenarekin amaitu dena.
Berrikuspen honen helburu nagusia Donostiako lorategidun etxeak babestea zen, ordura arte alde batera utzita zegoen gai bat lantzea, alegia. Luis Sese arkitektoari txosten bat egiteko eskatu zioten, eta Ancorak aurretik egindako lan batean oinarrituta egin zuen txostena. Testuinguru horretan, Euskal Kabiya etxeak mantendu beharreko balioa zuela pentsatu zen, eta, hain zuzen ere, babes-fitxa bat idatzi zen, hasierako onarpenera igaro zena. Ordurako, eraikina egoera txarrean zegoen, jabeek estalkia zulatu baitzuten, eraikina hondatzeko, zenbait bizilagunek adierazi dutenez.
2019ko uztailaren 2an, Udalak Betearazpen Agindu bat eman zuen egin ez ziren premiazko konponketak egiteko, eta, hilabete batzuk geroago, HEOBPB jendaurrean erakusteko fasean, jabeek alegazioak aurkeztu zituzten etxea erortzeko zorian zegoela defendatzeko eta ondorengo eraispena eskatzeko. Amaitzeko, Ancoraren arabera, Udalak asmo hori partzialki bakarrik onartu zuen, eta Euskal Kabiya Babes Katalogoan ez sartzea erabaki zuen.
Behin katalogotik at utzita, finka Javier Corta arkitektoari (Grosaenea, S.L.) saldu zitzaion. Arkitekto horrek hiri-partzela horretan Plan Berezi bat sustatu zuen, eta “garapen txikiko” bizitegi-tipologia “eraikitze irekiko” beste tipologia batean bihurtu zuen. Horri esker, aprobetxamendua handitu daiteke, eta bederatzi etxebizitza izatera iritsi daiteke, Plan Orokorrean aurreikusitako lau etxebizitzen ordez.
Ancorak “azken aldian hirian ugaritzen ari diren errekuntza espontaneoak” eta Udal Gobernuak “aktiboki babesten dituen azpiko dinamika espekulatiboak” salatzen dituela jakinarazi du azkenik.
