Norteko geltokia "suntsitu" izana deitoratu du Ancorak
Norteko geltokiko lanak. (Argazkia: Ancora) 
Ancorak salatu du Norteko geltokia “suntsitu” dutela, “Abiadura Handiko Trena iristean instalazioak egokitzeko aitzakian”. Duela aste gutxi, Gustave Eiffelen Parisko tailerretan egindako egitura metaliko guztia desegin zutela adierazi dute, “eta orain, harriduraz eta suminez, bidaiarien eraikina erabat eraisten ari direla jabetu gara”, salatu dute.
“Eskandalu handia” dela ziurtatu dute, fatxada babestea aurreikusten zutelako, “babestutako ondasuna zelako”. Obrak “gardentasun falta nabarmenarekin” egiten ari direla deitoratu du Ancorak, “inoiz ezin izan baita kontsultatu Jon Montero arkitektoaren proiektua, udalean behin eta berriz eskatu arren”.
Ancoraren ustez, tren geltoki hau “Donostiako monumenturik baliotsuenetako bat” zen. “Halaber, industria ondarearen elementurik nabarmenena eta Donostiaren aireratzea ulertzeko funtsezko ekipamendua zen, nazioarteko ospea duen turismo zentro gisa”, azaldu du. Ancoraren arabera, ezin konta ahala bidaiari sartzeko atea izan da azken 160 urteetan, eta Gipuzkoako lurraldean mantentzen zen Norteko Trenbidearen lehen mailako geltoki bakarra zen.
1995eko Plan Orokorrak balio historiko edo arkitektoniko berezia duten higiezinentzako “babes maila gorena” eman zion eta Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak Norteko Geltokia Babes Bereziko Kultura Ondasun izendatzea proposatu zuen.
Bidaiarientzako eraikina Alexandre Casimir Letourneur ingeniari frantziarrak proiektatu zuen, eta 1880an handitu egin zuten. “Lan horiekin, ia azkeneraino mantendu duen itxura hartu zuen. Adreilu gorriko polikromia eta estilo klasizistako inguraketa zurien arteko konbinazio erakargarriarekin eraikia, hurbil zeuden eranskin batzuk zituen, hala nola Brandemburgoko Atea deritzona eta Hotela. Eraikuntza xumea izan arren, azpiegitura paregabea zen Euskadin, eta adituek tren-arkitekturaren adierazgarririk onenetakotzat jotzen zuten, iraganean Madril-Irun linea zedarritzen baitzuen”, azaldu du Ancorak.
2005ean, ADIFek bere gain hartu zuen Norteko trenbide zaharraren geltokien kudeaketa, eta modernizatzeko jarduketak proposatu zituen. “Prestazio tekniko berriak sartu beharrak ez luke ekarri behar gure hiri ondarea sistematikoki suntsitzea: Gasteizek eta Bilbok beren geltoki historikoak arrakastaz eguneratzea lortu dute, inbertsio ekonomiko askoz handiagoari esker. Donostian minduta gaude XIX. mendeko burdinazko merkatuak galdu ditugulako, eta orain gure udalek garai bereko beste azpiegitura bat sakrifikatzea erabaki dute, balio kultural parekagarria duena”, deitoratu du.
Ancorak aspalditik salatu izan du HOEBPBk ez duela “eraginkortasunez” babesten Donostiako ondarea. 2021ean berrikusitako hirigintza fitxak Norteko Geltokiaren balio indibiduala aitortzen du, eta, aldi berean, fatxadak eraisteko eta berreraikitzeko aukera ematen du. “Aurreikuspen hori ezohikoa da Nazioarteko Karten aurkakoa den eta kultura ondarearen arloko legeria sektoriala urratzen duen edozein Babes Planetan”, nabarmendu du.
