10 urte egin ditu Ancorak ondarearen defentsan
2013an, donostiar talde batek Ancora elkartea sortzea erabaki zuen, Bellas Artes zinema eraistea saihesteko. Mobilizazioarekin Eusko Jaurlaritzak Kultur Ondasun izendatzea lortu zuten, haren eraikuntzaren mendeurrenean. Hala ere, lege-babes hori baliogabetu egingo zen gerora, UNESCOren aholkularitza-erakundeak emandako Espainiako Ondarearen Nazioarteko lehen Alerta ekarri zuen ezohiko gertakari batean. Unean uneko lorpenez eta porrotez haratago, Ancoraren meriturik garrantzitsuena eztabaida publikoa piztea izan dela uste dute elkarteko kideek, “ondarearen gaia gaurkotasun iraunkorreko gai bihurtu baita, tokiko agenda politikoaren barruan”.
Elkarteak bere sorrerako helburua gainditu eta, ikerketaren, kultur hedapenaren eta sentsibilizazio kolektiboaren esparruan murgiltzeko. 2017an, “Galdu genuen hiria” sortu zuen, Donostian suntsitutako arkitekturari buruzko erakusketa, “hiri-ondarera hurbilketa emozionala ahalbidetzen zuena”.
2019an, Hiritar Merezimenduaren Domina jaso zuen, egindako lan nabarmenagatik. “Herritarren presioa, batez ere Ancoraren bidez bideratua, erabakigarria izan zen Donostiako Ondarea Babesteko Plan Berezian hutsune garrantzitsuak zeudela agerian uzteko eta beharrezko berrikuspena bultzatzeko”.
Hirigintza Sailak Hiribildu Historikoen inbentario bat enkargatu zion Ancorari, tipologia honetan sar daitezkeen 125 eraikin babesteko oinarri izan dena. Maria Kristina zubiaren zaharberritzea gidatu zuen azterlan historiko-artistikoaren egilea da, eta Villa Elvira eraitsitako eraikinean beirateak salbatzea eta udaletxe zaharreko planoak Udal Artxiborako berreskuratzea sustatu du.
Azken hamarkada honetan “higiezin enpresen gosea izugarri handitu da”, elkartearen ustez: “Donostiak inbertitzaile handiek sustatutako dekoratu turistiko bihurtzeko arriskua du, non fatxadismoa eta pastitxeak gai-zerrendan dauden. Katalogatutako higiezinen % 1ak baino ez du irudi-babesa, eta, horri esker, suntsitu edo hustu egin daitezke, luxuzko hotelak eta etxebizitzak ezartzeko, eta tokiko biztanleak lekuz aldatu”
Ancorak gaineratu duenez, “gaur egun, hiri-nortasuna babesten saiatzen diren elkarteak inoiz baino beharrezkoagoak dira, eta gero eta babes sozial handiagoa dute. Haien planteamenduek ez diote immobilismoari edo nostalgiari erantzuten; aitzitik, iraunkortasunarekiko kezka garaikidearen barruan kokatzen dira: eraikin historikoak ondasun finituak dira, eta ez dira berriztagarriak, eta etorkizuneko belaunaldiei utzi behar zaizkie”.
