Perlen konstelazioa
Alos Quarteten kontzertua, Musika Hamabostaldian, Arantzazun.@Zuares-Oñati 
Urbia azpian, munduaren amaierara zaramatzala dirudien malda eta biribilgune hertsien segizio amaieran, Gomiztegiko artzain eskolaren bizilagun gertuko, hantxe kokatzen da euskal herritarrok babesleku ohiko izan dugun harrizko gotorlekua. Aterpe espirituala sinestunentzat, hizkuntzaren gordeleku garairik zailenetan, arte zaleentzat bisita galdu ezin eta Aizkorri bidean geldiune bikain, natura maite dutenentzat. Legendarioa zaigu Arantzazuren mantupea, tradizioarekin bezain mundu berriarekin dantza etengabean dabilena. Ez da kasualitatea Donostiako Musika Hamabostaldiak burutzen duen kontzerturik jendetsuenetarikoak aita frantziskotarren etxe dena izatea estalpe. Batzeko tokia da Arantzazu, komunitate batek zainduriko etxe komunala. Jorge Oteizaren Pietà latzak –seme hilaren gorpuzkia zerraldo, ortzi mugara begirada hotz bat– eskaileretan behera gonbidatzen du bat. Zeruratzeko jaitsi egin behar baita bertan, lurrera itzuli, sorlekura bueltatu. Behin brontzezko Eduardo Txillidaren ate mardulak pasatuta –Zumaiako portuko txatar arte bilakatua, behartsuenen memorian–, parez pare topatzen du batek Lucio Muñozen erretaula monumentala. Espirituaren transzendentziarako mapa kolosala. Gonbite bat barru begiradara. Alos Quartet taldeak zein gaueko perla konstelazioak goxatuko ziguten arrats lirikora.
Hamabostaldiak tradizio bilakatu duen kontzertu honen aurtengo edizioaz arduratu zen, izan ere, Xabier Zeberio tolosarrak gidatzen duen taldea. Soka laukote klasikoa –Zeberiok berak jotzen dituen sokazko tramankulu bereziak gehituta–, baxu elektrikoa eta perkusioa. Egitarauaren ardatz nagusia 25 urte pasatxoko ibilbidea duen proiektuaren beraren pieza propioak izan ziren. Horretaz gain, kanpoan jaso gintuen euri jasak panorama zerutiar goibela eskaintzen zigunez, behin barruan geundela begitandu ahal izan genuen arestian aipaturiko izar katarata. Instrumentuen alorrean, emanaldiari organoarekin misteriotsu ekin zion Iñar Sastreren behatz beti jostari eta txinpartatsuak izan zituzten sokadunek lagun. Fintasuna eta dotorezia izan ziren moldaketa guztien ezaugarri komunak. Tutuen hots urrunekoei, hasera mistikoan, Iban Urizar Amoranteren korneta hotsak gehitu zitzaizkien, zintzarri baten dilindak erromesen pausoak ekartzen zizkigularik gogora. Guztiok gara Arantzazun bisitari eta erromes. Bakulua utzita, eszenatokietako erromesaldiak lagata dagoen Natxo de Feliperen itzulera izan zen distira handieneko momentua. Bere ahotsa urrunean, ahots marduleko Jainko baten pare, entzuna genuen emankizunaren hastapenetan. Ondoren, taulara bidean eskailerak igo zituenerako, txalo zaparrada itzela. Euskal koloso bat bueltan. Bere aitaren heriotzaren ostean, Oskorriren bira bat amaitu gabe utzi eta, idatzitako Aita gurea errukiorra oparitu zigun. Bardoen kadentzia gozo eta patxadatsua, kontatzaile bikain.
Jendeak antsiaz espero zituen parte hartzeen artean, euskal musikaren zimenduak aztoratu dituzten titan bi: Olaia Inziarte eta Gorka Urbizu, nafarrak biak ere. Publikoan eserita zegoen emakume baten oihuek aipatzera noana apur bat narrastu bazuten ere, aurkezpenak gazteleraz egin zitezen egin baitzuen deiadar, euskal lurretako ordezkaritza zabal eta gihartsua taula gainean izateak demostratu zigun, beste behin, badela nahikoa talentu geurea geuretik kontatzeko, kantatzeko. Euskara ardatz duten proiektu artistiko sendoak ditugula egun, eta badela sinergia horiek indartzean herri komunitatea saretzeko moduko bultzada bat. Zoragarri nafarrak, beraz; bereziki Olaia Inziarte, Jagoba Astiazaranek maisuki moldatutako Lilia delikatuan. Esperimentazioaren kinka beti larri bezain estimulatzailean dabilen Amorantek, berriz, Harri herri har diskoan biltzen den Erreka erregalatu zigun. Batu ziren esne bide partikular honetan, beraz, aitzinekoak eta aktualak, zentralak zein periferikoak, hastapenekoak zein bide zerratuak.
Oskorriren memorandum makenkoniatsuarekin kontzertua amaitu zutela nabarmendu aurretik, nahi nizkioke lerro zenbait eskaini gaueko beste perla esanguratsuari. Amaia Elizaran dantzariak kopatu zuen ikuslegoa bitan banatzen zuen pasadizo zentrala. Jertse pitxi distiratsuz bete batek are dotoreagoa bilakatzen zuen bere zeinu bilduma. Gau osoan zehar izan zuten kontuan argia, gisako tenplu bat balioan jartzeko elementu oinarrizkoa dela jakitun. Muñozen erretaula amaiezinak giza eskalaren txikitasun eta mugak gogorarazten dizkigu eta argiztapenak lagundu egiten dio pertzepzio umil horri. Bixente Martinez –azken katebegi bat galaxiari– eszenatokira igo zenean, batu ziren gaueko maizter guztiak, Martinezen beraren Mode jostari eta alaia biziberritzeko. Delizia hutsa.
Zaparrada zeru urdin bilakatua zen ordurako. Tantaz tanta zerion urak, apostoluen zimurretan barrena, arantza batetik bestera. A ze leku, Arantzazu!
