«Erantzunaren parte aktiboa ez bazara, konplize izango zara»
Duela egun batzuk Donostiako Udaleko Langileen Batzordeko sindikatu guztiek jakinarazi zuten udalaren lan esparruko ustezko sexu jazarpen kasu baten inguruko salaketa anonimo baten berri izan dutela.
Anonimoa izateak ez dio sinesgarritasunik kentzen, beraz salaketa horrek alarma guztiak piztu beharko lituzke udaletxe barruan. Zerbait gertatzen ari denaren zantzua izan daiteke, eta udal gobernuaren jarrera publiko irmo eta zalantzarik gabekoa eragin behar zukeen, horrelako egoerak udal lan esparruan gertatzen ari ote diren ikertzearen alde. Horrez gain, kasu horietarako dagoen protokoloa aktibatu du, salatutako gertaerak argitzeko asmoz.
EAJ eta PSEren udal gobernuak, ordea, justu kontrakoa egin du. Salaketa formalik ez dagoela argudiatuta, zalantzan jarri du sindikatuen jarrera, lanean ustezko sexu jazarpen kasu bat publiko egiteagatik, “mezularia hiltzea” bezala ezagutzen dena popularki.
Eta are okerragoa dena, ez duenez publikoki adierazten ikertuko duela, eta salaketarik gabe ez duela ezer egingo, mezu bikoitza jaurtitzen du: bata, sexu jazarpenaren biktima izan litezkeenei; udal gobernuaren pasibotasunaren aurrean nekez sentituko dira horrelako egoerak gertatzen direnean salatzeko behar den indar eta babesarekin. Eta beste bat balizko erasotzaileei, gobernuaren geldotasunak zigorgabe sentiaraziko dituelako.
Ezer gutxirako balio du legeak eta berdintasun-planak izateak, sexu jazarpenaren aurkako protokoloak izateak, emakumeen aurkako indarkeriaren sentsibilizazio eta prebentzio kanpainak egiteak, edo horren aurkako kontzentrazioak egiteak, baldin eta udal eremuan ustezko kasu bat dagoenean beste alde batera begiratzen bada, eta prebentzio jarduerak indartu ere ez badira egiten. Hori egitea konplize izatea da eta inork ez luke izan behar, ezta lan arloan ere.
Ez da erraza emakumeentzat sexu erasoak salatzea, lanean edo beste edozein esparrutan, horretarako beharrezkoa baita behar den indarra eta akonpainamendua izatea, nahikoa aztertua eta frogatua dago. Hori dela eta, gertatzen diren sexu erasoen %8 bakarrik salatzen dira.
Donostiako Udalaren “Sexu jazarpena eta sexuagatiko jazarpenaren aurkako prebentzioa eta jardute protokoloak” honela definitzen ditu sexu jazarpena eta sexuagatiko jazarpena: “Lan eremuan agertzen diren indarkeria matxistaren adierazpenak dira, genero arrazoiengatiko diskriminazio egoerak eta oinarrizko eskubideen urraketa, hala nola duintasuna, berdintasuna, osotasun fisikoa eta morala, sexu askatasuna eta lanerako eta laneko segurtasunerako eta osasunerako eskubidea. Botere harremanen adierazpenak dira, sexuen arabera pertsonei esleitu izan zaizkien rolekin zerikusia dutenak. Horregatik guztiagatik, prebenitu, saihestu eta, gertatzen direnean, geldiarazi eta zigortu egin behar diren jokabideak dira “. Udal gobernuak izan duen erreakzioa ikusita, ez dirudi prebentzioa indartzeko asmorik duenik, horrelako egoerak gerta ez daitezen, eta hala egiten ez badu ere, ezingo du atxilotu, eta are gutxiago zigortu, gertatzen direla frogatzen bada.
Ezin ditugu sexu jazarpeneko jarrerak normalizatu lan eremuan, nonahi gertatzen delako edo hainbesterako ez delako aitzakiarekin, ikusten ari garen bezala Luis Rubialesek Jennifer Hermosori emandako baimendu gabeko besoaren kasuan, edota #MeToo mugimendua ekarri zuen Harvey Weinsteinen kasuan bezala. Ez da normala emakume bakar batek ere hortik pasa behar izatea, inork ez dezala hortik pasa behar.
Donostiako Udalak jarritako Bulebarreko puntu morearen atzealdean hau irakur daiteke: “Erantzunean parte aktiboa ez bazara, konplizea izango zara”. Horrek ez luke izan behar herritar guztiei zuzendutako eslogan hutsa, udalaren barruan ere hitzez hitz aplikatu beharko litzateke.
Horrela bakarrik lortuko dugu emakumeen aurkako indarkeria eta pertsona guztientzako gizarte aske bat desagerraraztea.
