Mendian
Halako batean mendizaleak erabaki zuen ez zuela gehiago Txindokira joan behar. Erabaki harrigarria, ordurako hamarren bat aldiz bertan izana baitzen, eta ez zitzaion sekula ezer txarrik gertatu. Susmoa dut jaitsiera ez zuela gogoko. Hasia zela belaun batean zerbait sentitzen, eta horrelakoetan etengabeko aldapa behera ez da atseigna izaten. Are gehiago bidea zakar samarra bada, eta higatuta eta lokaztuta badago, txukundu aurretik hangoa egon ohi zen bezala. Nolanahi ere, zioa edozein zelarik, erabakia irmoa zen, eta, bereziki burugogorra ez bada ere, garbi ikusten zen ez zuela bere deliberoan atzera egingo.
Adiskide horrek, adiskide baitut bidenabar esanda, badu bitxikeria bat, xelebrekeria nahiago bada: behin mendi batean bost aldiz izanez gero, mendi hori laguntzat hartzen du; eta ondo barneratuta duen zaletasunak bultzatuta mendira maiz joaten denez, lagun asko ditu. Horrela, ez da harritzekoa mendian dabilela une batez gelditu, begiak luzatu eta esaten (edo usuago pentsatzen) hastea: «Onyi-Aballarri-Adarra-Aizkorriko-Onyo-Zaburu-Azketa-Mandoegi… denak lagun zaharrak». Eta ez pentsa, hori Donostiatik gertukoekin soilik egiten duenik, berdin hasiko baitzaizu: «Gartzain-Okolin-Saioa-Zuriain- Abartan… horiek guzti horiek ere aspaldiko lagunak».
Ustez berriro ikusiko ez dugun ingurukoekin egiten dugun moduan, aipatu adiskideak egokitzat jotzen du berriro zapalduko ez duen bestelako lagun hori ere gizalegez agurtzea. Nola, ordea? Bada, azkeneko aldiz bertara joan, eta gailurrean mendiari hitz samur batzuk, bertsoa izan daiteke, eskainita. Horretarako, jakina, jenderik gabeko ordu laurden bat behar da, eta Txindokin hori lortzea ez da batere erraza. Beraz, eguna tentuz aukeratu beharra zegoen. Adiskideak garbi zeukan: astegun buruzuria, negu aldean hobeto, baina, hori bai, ateri behar zuen. Tolosan lan egiten zuenez, laster ebatzi zuen auzia: inauterietako asteartitan joango zen.
Pentsatu eta egin. Eguraldi ona egokituta, badoa maldan gora, bazterrei arreta bereziz begiratuz, dena gogoan gorde nahiko balu bezala. Azken malkar harritsua gainditu eta, besoak altxatzera zihoala, eskuin aldera begiratu, eta hantxe dakusa bikote bat lurrean etzanda, bata bestearen gainean, Txirrita handiaren hitzetan «guraso zaharren mugimenduak» praktikatzen. Arraio beltza eta gorria! Eta, orain zer? Han soberan zegoen, lan horiek intimitatean egin beharrekoak baitira. Hainbeste mimoz prestatutako plana pikutara! Etsita, ezker-eskuin begirada azkar bana bota, eta hauspoa baretu orduko, beheranzko bidea hartu zuen. Hasieran zapuztuta—Hau duk hau izatekoa! Hau duk kukuak oker jotzea! Hamaika ikusteko jaioak gaituk!—baina gero irribarretsu, eta azkenerako baita barre algaraka ere.
Beherantz zihoala agurtu zuen Larrunarri mendia, baina ez hark merezi zuen bezala. Bidean gelditu gabe, lurrari begira, prestatutako hitzak bazter utzita, honela mintzatu zitzaion: «Lagun zahar horrek, horrenbestez honekin konformatu beharko duk. Ez aritu deika niri; ez natxiok haserre, baina ez nauk berriro etorriko».
Hau dena adar jotze zoro bat baino ez dela? Ez dut uste. Nik erositako prezioan saldu dizut, irakurle. Eta nik dakidala hizpide izan dugun adiskidea ez da orduz geroztik alderdi horietara inguratu.
Mendiak agurtzea ideia polita da. Unea iritsita, neronek ere ezagutzen ditudan mendi guztiak nire mendi kuttun Urepeletik agurtuko ditut. Baina ez diot inori ezer esango, nik dakizkidan batzuk gai direlako bikote bat propio bidaltzeko.
