Gaitasun psikoemozionalak lantzeko asmoz bertsoak Euskal Herriko zahar etxeetara eramaten ari dira ‘Adin-adin’ egitasmoaren barruan. Aurten, hirugarren aldiz etorri dira Zorroagara.
Asteazken arratsaldean Zorroaga egoitzan egin zuten bertso saioa. (Argazkia: Malen Aldalur)
Asteazken arratsaldean Zorroagako zahar etxean egindako bertso saioa bezain berezirik gutxi egingo zituzten Ane Labaka eta Andoni Egaña bertsolariek. Saioaren aurretik kafe baten bueltan aitortu zuten plaza “ez ohiko bat” izango zela.
‘Adin-adin’ proiektuan parte hartzen zuen lehen aldia zen Egañarena; Labakak iaz ere abestu zuen: “Zerbait berezia sortzen da gure eta beraien artean”. Saioaren dinamika adostu zuten aurretik, “parte hartzailea izan behar du”, bota zuen Egañak. Lehengo urtean espontaneoak egon zirela gogoratzen du Labakak: “Puntuak jartzera ere animatu zen bat”. Aurtengoa ere ez da gutxiagorako izan.
Aretoa txukun ordenatu zuten zahar etxeko langileek; gurpildun aulkiak eta plastikozkoak tartekatuz. 100 lagun bueltan elkartu ziren Zorroagako egoitzan.
Zahar etxeko beheko pisuan bildu zituzten aitona-amona bertsozaleenak eta euskaltzaleenak, gainerakoak euren egunerokoarekin jarraitu zuten; batzuk kartetan, besteak paseoan.
Oholtzara igo eta bertsolariak agurra kantatu aurretik, ahots goxoz zein grabez kantatu zieten bertsolariei bertan bildutakoek: “Egun on Ane, kaixo Andoni/ ongi etorri Zorroagara/ langile, lagun, senitarteko/ ta zahar etxeko egoitzara/ senitartera hurbil zaitezte/ denok bertsolari gara/ hitz egin, jolas, memoria landu/ egin dezagun algara”.
Denboraren poderioz zimurtutako esku dardartiekin gogor heltzen zituzten orriak. Bertan idatzia zuten abestu beharreko bertsoa letra ezin handiagoekin. Indartsu abestu zuten Labakak eta Egañak behar bezala entzun zezaten. Ondoren, emakume bat zutitu, mikroa hartu eta honela abestu zien: “Eta zuekin pozik gaudela/ zuei aitortu beharko/ Zorroagara anaitasuna/ ekarri duzuelako”. Dudarik ez saioaren hasieran behintzat gustura zeudela.
“Egaña, ederki zahartu haiz, e!”, bota zion batek oholtzara igo aurretik; beste batek, berriz, lau txapel burusoila delako soilik irabazi dituela iradoki zion. Umoretsu zegoen jendean.
Zaharrak gazte
Askotan ez bezala Egañak eta Labakak saioaren lehenengo zatia isilik eta txaloka pasa behar izan zuten. Izan ere, Zorroagan bederen bertsoek eta kantuek ez dute adinik;
Pello Joxepe doinutik
Boga Boga kantatzera igaro ziren: “Boga Boga marinela, joan behar degu urritira”. Hori zen hori kanturako grina, bazirudien gutxi falta zitzaiela gurpil dun aulkietatik altxa eta lotuan dantzan hasteko, baina isildu egin behar izan ziren; iritsi zen bertsolarien txanda.
“Nahiago nuke giro hau/ leku denetan balego/ Andoni ta ni hotz etorri ta/ zuek eztarriak bero/ gaur kantatzeak lotsa ematen dit/ zuek kantatu ta gero”, abestu zuen Labakak, eta txaloka erantzun zuten gurpildun ahulkian jarria eta taka-takei helduta zeuden ikusleek.
Abestu zieten arrosaz jantzita lehen ilaran zegoen emakumeari, atzerago txapela buruan zuen Nafarrari, ondoan jarrita zeuden hiru “señorei”; eta denek txalo eta txalo.
Publikotik begira zegoen horietako bat zen Pakita Aranda. Egañaren eta Labakaren adinak batuta ere ez dira Arandaren urte kopurura iristen. 97 urte bete zituen Arandak asteazkenean. Adi eta bertsolariei begira zeuden bera eta haren alaba: “Beretzako egun hau handia izan da/ zorionak bihotzez Pakita Aranada” abestu zion Egañak. Jarraian berriro abesbatza baten moduan elkarrekin abestu zuten zorionak zuri.
“Ez ohiko saioa” eta “saio berezia” izan bazen ere, gaztetxe batean edo zahar etxe batean uste baino gutxiago aldatzen dira gaiak: ligatze kontuan, futbola, berdintasuna…
Argazkiak eta eskerrak
Bertso eta bertso artean oharkabean pasa zen saioa. Arratsaldeko 18:30ak jota, bat baino gehiago afaltzeko gogoz zegoen. Batzuek saioa bukatu aurretik martxa egin zuten bi gurpilen gainean edo laguntzaileei eskutik helduta; besteek fin itxaron zuten saioa bukatu eta bertsolariak behar bezala agurtu arte. “Zuek gurekin ez dakit ondo/ pasa degu guk zuekin/ arratsaldeon, ondo afaldu/ eta amets goxoak egin”, esanda bukatu zuen saioa Egañak.
Argazkien eta eskerren ordua iritsi zen, azkenik. Bertsolariak oholtzatik jaitsi bezain laster hurbildu ziren entzuleak muxuak, eta eskerrak ematera. “Ez nuen Ane ezagutzen, ederki egiten du bertsotan”, esan zion Mari Tere Urdanbilletak Egañari. Bertso bat baino gehiago abestu zizkioten saioan zehar, Lasarteko bost izarreko hotel baten jabea dela eta. “Asko gustatu zait saioa, oso gustura egon naiz”, azaldu du Urdanbilletak.
Bertsolariekin argazkiak atera zituen Julian Zabaletak, asko gustatu zitzaizkion bertsoak: “Andoni aspalditik ezagutzen nuen, nire bertsolari gustukoena da”, azaldu du irribarretsu.
Besarkadak, muxuak, argazkiak, hurrengo urtean bueltatzeko eskariak eta hitz emateak. Horrela bukatu zen Zorroagako zahar etxeko bertso saioa. Arratsaldeko 19:00ak jota egoitzako gainerako kideekin elkartu ziren; musera batzuk, paseora besteak. Ez zaie saioa berehala ahaztuko Labakari eta Egañari.
Ikusi hemen saioko argazkiak eta bideoa.
