"Garrantzitsua da Downen sindromea duten pertsonen eskubideen alde lan egiten jarraitzea"
Isabel Verdini dantzariak duela 26 urte sortu zuen Downen sindromea duten pertsonen Verdini dantza talde donostiarra, eta ibilbide luze zein oparoa egin dute azken urteotan. Berriki, Espainiako telebista publikoko 'The Dancer' saioan dantzatu dira, eta harrera beroa izan dute. Ez dira telebista saio horretan egon diren donostiar bakarrak, astelehenean Gero Axular talde donostiarrak ere dantzatu baitziren.
Joan den astean ‘The Dancer’ saioan dantzatu zineten. Nola sentitu zineten?
Dena oso ondo joan zen, eta hunkituta atera ginen. Gerora, gure emanaldiaren bideoa asko zabaldu da, eta jende asko mezuak bidaltzen ari da gu zoriontzeko. Ez soilik Donostiako eta inguruko jendea, baita Espainiako Estatukoa eta nazioartekoa ere. Izugarria izaten ari da jasotzen ari garen babesa.
Jende askok gure istorioarekin bat egin du, eta zoriontzeko deitzen gaitu, badakitelako lan asko eginda eta asko borrokatuta dibertsitate funtzionala duen haur horrek nahi duena egin dezakeela.
Zergatik erabaki zenuten ‘The Dancer’-era joatea?
Nire senarra taldearen ekoizlea da, eta berak izan zuen lehiaketaren berri. Nik hasieran ez nuen izena eman nahi, baina bera asko tematu zen, eta azkenean izena eman genuen.
[Hemen, bere senarrak, Jesus Muruak, hartu du hitza]:
Itxaropen handirik gabe eman genuen izena hasieran, oso urruti ikusten genuelako lehiaketara heltzea. Lehenengo hautaketa gainditu genuen, bigarrena ere bai, eta hirugarrenerako lehiaketako arduradun batzuk etorri ziren, gure emanaldia zuzenean ikusteko. Horretarako, Viktoria Eugenia Antzokiko Klub aretoa alokatu genuen, eta The Dancer-ekoak oso harrituta gelditu ziren. Esan ziguten segituan emango zigutela telebista saiora joateko data bat, eta hala egin zuten.
Laguntza ekonomikorik izan duzue Madrilera joateko?
[Galdera hau ere Muruak erantzun du]:
Oholtzara hamahiru pertsona ateratzen dira, baina taldearen ezaugarriengatik, senideak dantzariekin joatea komeni da. Horretaz gain, antigeno probak egin behar izan genituen, autobus bat ordaindu, denontzako afariak, eta abar. Guztira, 3.000 euroko kostua izan zuen guretzat The Dancer-era joateak. Hala ere, aurrera jarraitzea erabaki genuen, eta hainbat lekutan babesa bilatzen hasi ginen. Egoera dela eta, denek ezetz esan ziguten, Laboral Kutxak izan ezik. Diru kopuru bat eman zigun bidaiarekin laguntzeko, eta eskertzekoa da, emanaldia nola joango zen jakin gabe eman baitziguten dirua.
Zenbat denbora eman zenuten telebista saioan taularatu zenuten emanaldia entseatzen?
Nolabait, dantza taldearekin egin dugun lan guztiaren emaitza izan zen. Koreografiak ezin zuen bi minutu baino gehiagokoa izan, eta guk aurretik genituen koreografia guztiak hiru minutu ingurukoak ziren. Horregatik, hilabete batean sortu genuen telebistara eraman genuen koreografia, eta lan asko egin behar izan genuen. Ez da koreografia zaila, baina denak batera joateak entsegu lan asko eskatzen du. Izan ere, nirekin dantzatzen diren pertsonak gainontzekoak baino pixka bat mantsoagoak dira, eta hori da euren berezitasuna. Gogorra izan da, baina oso ondo pasa dugu.
Konfinamendua amaitu zenean, esaterako, dantzari asko fisikoki eta psikikoki oso gaizki iritsi ziren entseguetara, eta dantzaren bidez estimulatu behar izan genituen. Hasi ginenean ikusten irribarre egiten zutela berriz eta koreografia ondo ateratzen zela, izugarria izan zen; niretzat, hori izan zen garaipenik handiena.
Nola zeuden dantzariak emanaldiaren ondoren?
Denak bost zentimetro hazi dira ordutik [barrez]. Pozaren pozez daude. Esaterako, batzuei hitz egitea kostatzen zitzaien, baina telebistatik pasa ondoren jasotako babes eta zorion mezu guztien ondoren, sekulako erraztasunarekin ari dira hitz egiten. Autoestimua asko igo zaie, eta hori ederra da, gure helburua baita edozein pertsona artista sentitu ahal izatea.
Zergatik sortu zenuen Verdini dantza taldea?
Dantza ikasketak egiten ari nintzenean, nire iloba Haizea jaio zen, Downen sindromearekin. Nire ahizpari esan nion ez kezkatzeko, bere alabak nik bezala dantzatuko zuela. Horrela hasi ginen, eta gaur egunera arte heldu gara. Oso pozik gaude egindako ibilbidearekin, eta aurrera jarraituko dugu, gauza asko daudelako oraindik egiteke.
Zure ilobak taldean jarraitzen du?
Ez. Kontu pertsonalengatik, konfinamenduaren aurretik Kantabriara joan ziren bizitzera, eta ezin dugunez asko mugitu, gaur egun ez dago taldean.
Verdini dantza taldearen moduko beste konpainiarik dago?
Euskal Autonomia Erkidegoan Downen sindromea duten pertsonentzako dantza talde bat sortu zuen lehenengoa ni izan nintzela uste dut, baina Madrilen, Iruñean eta Bilbon ere badaude halakoak. Sekulako lan ona egiten ari dira horiek ere. Garrantzitsuena da Downen sindromea duten pertsonen eskubideen alde lan egiten jarraitzea, beraien eskubideen alde lan egiten dugunean gure eskubideen alde ere lan egiten dugulako.
Dantza taldearekin daramatzazun urte hauetan guztietan antzeman duzu gizarteak aldatu duela Downen sindromea duten pertsonak ikusteko modua?
Pixkanaka, aldatzen doa. Onerako aldatu da azken urteotan, baina lanean jarraitu behar dugu, gizarteari erakusteko asko dagoela egiteko pertsonen arteko berdintasun osoa lortzeko.
Emanaldiren bat duzue programatuta datozen asteetarako?
Hilaren 13an Beasainen izango gara, 14an Irunen, 15ean Tolosan eta 16an Txillida Lekun. Horregatik, asko ari gara entseatzen, baina inoiz baino gogotsuago dabiltza dantzariak, telebistatik pasa ondoren jaso dugun babes guztiarengatik.