Garagardoa txikian, kalitatea sinpletasunean dagoelako
Otsaihen Hernanin sortu zen artisau garagardoa da. Horretan zebiltzan zenbait kidek EH Kooperatiba sortu zuten 2017an, eta gaur egun Aizoaineko fabrika batean ekoizten dute haien garagardoa. Ekhi Zubiria, Oier Iurramendi, Jon Ezeiza eta Txomin Lizeaga zerotik hasi ziren proiektuarekin, eta Lizeagak haien ibilbidea eta berezitasunak azaldu dizkigu.
Nondik sortu zen Otsaihen?
Dena 2013 hasi zen, gutxi gorabehera. Otsaiheneko lau kideetatik hiru pisuki- deak ginen garai horretan, eta gutako bat Alemanian zuen lagun bat bisitatzera joan zen asteburu batean. Garagardoarekin emozionatuta itzuli zen. Han oso garagardo onak probatu zituela eta hemen halakorik ez genuela zihoen. Hark bultzatuta, azkenean probatzera animatu ginen eta garagardoa etxean egiteko kit batzuk saltzen zirela jakin genuen. Pentsatu genuen: zergatik ez gara garagardoa egiten hasten?
Pixkanaka gustatzen hasi zitzaigun, eta lauzpabost aldiz egin genuen etxean.Gainera, gutako bat garagardoaren eta bere prozesuen inguruan ikasten hasi zen, informazioa biltzeko. Baserri batera joan ginen orduan, garagarra eta lupulua erosi, eta froga batzuk egin ondoren, ondo zihoala iruditu zitzaigun.
Herriko jaietan, gaztetxeetan eta la- gunen artean botilak zabaltzen hasi ginen pixkanaka, eta Sanjoanak iritsi zirenean, herriko txosna bati saldu genizkion botilak. Handik hasi zen dena. Gustura egiten genuen, eta igandero elkartzen hasi ginen. Igandeko plana bihurtu zen, eta eguna igarotzen genuen garagardoa egiten.
Zergatik aukeratu zenuten Otsaihen izena?
Otsaihena lupulua da euskaraz. Hasieran, errota izena nahi genuen garagar- doa egiten hasi ginen baserria Errotaran deitzen delako, baina izen hori hartuta zegoen. Izen bila ari ginela, gutako baten aitak proposatu zigun Otsaihen. Gustatu zitzaigun, eta horrekin geratu ginen.
Gaur egun kooperatiba baten parte zarete. Nola iritsi zarete horretara?
Momentu batetik aurrera, gustuko genuela konturatu ginen, eta egiten genuen produkzioa ez zen nahikoa. Orduan, nomada gisa aritzeko aukera ikusi genuen. Nomadak haien fabrika propioa izan beharrean, besteen fabrika baliatzen dutenak dira, haien errezetarekin garagardoa egiteko. Hala hasi ginen Iruñea aldean, La Txikita fabrikan. Fabrika hura saldu behar zutela jakin genuen, eta bertan aritzen ginen nomada guztiok elkartu, eta fabrika guretzat hartzeko aukera zegoela ikusi genuen. Gu gara gipuzkoar bakarrak. Mitika eta San Donato nafarrak dira, eta Saltus arabarra. Lau horiek kooperatiba sortu genuen 2017an: EH Koop. Fabrika berritu behar izan genuen, eta 2018aren amaieran hasi ginen gure garagardoak saltzen. Ordutik, forma hartzen joan da.
Artisau garagardo ugari daude merkatuan. Zein da Otsaihenen berezitasuna?
Guk argi dugu gauzak beste modu batera egin daitezkeela. Ez genuen merkatuko borroka horretan sinisten. Artisau garagardoak garestiak izaten dira. Joera da geroz eta konplexuagoak diren garagardoak egitea. Esklusibotasuna bilatzen da, eta etengabe berritasunak izan behar direla dirudi. Ondorioz, prezioak gorantz doaz. Guk ez dugu horretan sartzeko asmorik, gainera ez ditugulako halako garagardoak kontsumitzen.
Askotan beste produktuekin, sagarrekin edo arrautzekin, bertakoak diren edo ez begiratzen dugu. Garagardorekin, ordea, askotan marka handiak kontsumitzen ditugu. Guk beste balore batzuen baitan egin nahi genuen. Bertako produktua erabili, eta prezio ez hain garestian saltzeko garagardoa egin nahi genuen. Bide hori jarraitzen saiatzen gara.
Jendeari garagardo artisau bat eskaini nahi diogu, baina inolako apaingarririk gabe. Beste garagardo bat da, guretzat ona dagoena, identitate bat duena, eta prezio oso altuak ez dituena. Herriko festetan edo topagunetan bertan izaten saiatzen gara. Izan ere, iruditzen zaigu leku horietan garagardo artisaua egon behar dela. Kooperatibak alde horretatik asko lagundu gaitu. Jendeak gehia-
go konektatu du gurekin, eta oso gustura gaude. Guk ez dakigu Otsaihenek zer bide izango duen, baina argi dugu zer bide nahi dugun guk.
Zenbat garagardo mota ekoizten dituzue?
Gure filosofiari jarraituz, garagardo edanerrazak egiten ditugu, kalitatea sinpletasunean dagoela uste dugulako. Sei garagardo mota ditugu. Ezagunena eta gehien saltzen duguna Horia da, honekin daramagu denbora gehien. Ondoren, IPA eta Beltza egiten hasi ginen, eta bi horiek ere ondo funtzionatu dute. Glutenik gabekoa ere badugu, izan ere, jendeak eskatzen du, eta aukera hori ere eskaini nahi genuen.
Horrez gain, zeozer konplexua sortu nahi izan genuen, kalitate gehiagokoa. Hala, Meta sortu genuen. Prexkoa udari begira atera genuen, lupulu zitrikoekin egindako garagardoa da, pixka bat diferentea. Azken biak latan saltzen ditugu, eta besteak kristalezko botiletan. Latan oxigeno gutxiago sartzen da, eta hobeto mantentzen da. Garagardo konplexuagoen kasuan, beraz, hobea da lata.
Botilen eta laten diseinuak nondik sortu dituzue?
Diseinu guztiak Edurne Elizaldek egin ditu, eta bere berezitasunak dituzte. Gure lehen garagardoko botilako irudian amona bat ageri da, guk nahi izan genuelako. Garagardoarekin lotzen den irudia askotan maskulinoa da, futbolarekin edo antzeko gauzekin lotutakoa. Manoli Hernaniko amona bat zen, bere garairako oso berezia zena. Tabernan egoten zen askotan, barrez eta bizipoza transmitituz. Herriko guztiek ezagutzen zuten. Bere irudia erabili nahi izan genuen, estereotipo horietatik ateratzeko. Herriko batzuek identifikatzen dute, beste askok ez dakite irudiaren atzean dagoena.
Nola eskuratu daitezke zuen garagardoak?
Biltegi bat dugu Hernanin, eta hara era- maten dugu garagardoa, handik banatzeko. Donostian Aurresku, Platero eta Txintxua tabernetan salgai daude gure garagardoak, eta udan Polboriñean izaten gara. Horrez gain, webgunetik ere erosteko aukera dago. Telefono zenbaki bat eta Instagrameko kontu bat ere baditugu.
