Loiolako kuarteletako zubia babesteko eskatu du Ancorak
Lau hilabete igaro dira Loiolako kuartela HOEBPBn sartzea agindu zuen epaia eman zenetik, eta, Ancoraren arabera, “tamalez, epai judiziala ez da bete, Donostiako Udalak ez baitu babes fitxa idatzi oraindik”. Ancorak gogorarazi du bi eraikin nagusiak katalogatu behar direla (Maria Teresa infantari eta Mercedes printzesari eskainitakoak, hurrenez hurren). Gainera, azpimarratu du babes hori ez dela mugatzen soilik aurreko eraikinetara, “alkateak duela gutxi egindako agerraldian iradoki duen bezala”, baizik eta aginte-eraikin guztietara hedatzen dela, horiek baitira multzoko “monumentalenak”: barnealde baliotsuak eta inguratzailean harrizko elementuak dituzten bakarrak.
Ancoraren iritziz, “kuartelen kasuak agerian uzten ditu HOEBPBren akats larriak”, duela gutxi berrikusi den hirigintza-dokumentua baita, higiezinen interesak tartean daudenean babesak “ez zaintzeko joera” duena. Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak eta Foru Aldundiko Ondare Zuzendaritzak ere salatu dute gabezia hori, eta erakunde horiek behin eta berriz aurkeztu zituzten alegazioak haien defentsan. Herritarren elkarteek zentzu berean hitz egin dute, Loiolako instalazio militarrek “balio historiko-arkitektoniko nabarmenak” dituztela uste dutelako. Iritzi horietatik oso urrun, udalak eraikin horiek berandu eta zaharkituta ezabatu zituen, “ondare-interesa erabat ukatuz”.
Justizia izan da bere katalogazioa inposatu behar izan duena, babestuak izateko baldintza objektibo guztiak betetzen dituztela ulertuta. Aldundiak 2009an egindako alegazio batean oinarritzen da epaia. Alegazio horrek hiru fitxa zituen, bi eraikin nagusiei eta sarbide-zubiari zegozkienak. Zubi hori babesteko beharra errepikatzen da Foru Administrazioak 2020an Ondartez S.L. enpresari enkargatu zion ondare-balorazioko beste azterlan batean.
Ancoraren arabera, zubia kuartelarekin batera proiektatu eta eraiki zen, ardatz nagusia markatuz. “Kuartelen irudiaren zati banaezina da, eta ingeniari militarren talde berak diseinatu zuen, multzoarekin harmonizatzeko. Kuarteletako zubiak hormigoi armatuzko hiru arku beheratu ditu, harrizko pilare kurbatuak dituzten bi pilaretan bermatuta, eta horien gainean zizelkatu ziren Espainiako eta Donostiako armarriak. Horma-atalak ageriko adreiluzkoak dira, eta baranda forja artistikozkoa, alfonsino estiloko bolardoak eta farolak dituena”, nabarmendu du Ancorak.
Ingeniarien eta Infanteriaren pabiloiak banatzen zituen hogeita bost metroko zabalerako zuhaitz etorbide handi baten hasiera markatzen zuen, ibaian gora, Espartxoko zubian, itsasoratzen zen ibilbide zirkular bat sortuz. “URA Uraren Euskal Agentziaren xedapenen aurka gatazkarik egonez gero, haren kultura-balioak zaindu eta gailendu behar dira, hiriko beste zubi historiko batzuekin gertatzen den bezala, hala nola Maria Cristina edo Santa Catalina zubiekin, haien suntsipena onartezina bailitzateke arrazoi berberengatik”, adierazi du.