Donostian izan den "aurrekaririk gabeko" pisu turistikoen igoera gelditzeko proposamenak
Turista talde bat, Donostiako Parte Zaharrean. Beñat Parra 
Interneteko pisu turistikoen plataformek –ezagunena Airbnb– turismo sektorea eraldatu dute azken hamarkadan. Donostia ez da salbuespena izan. Eskaintza turistikoaren areagotze etengabeak, hainbat eragile sozial, ekonomiko zein kulturalen kezka eta egonezina ugaritu du eta gehiegizko eskaintza turistikoaren kalteak azaleratu. Hala dio Bizilagunekin kolektiboak, Haritik Hirirak kaleratutako azken ikerketaren arabera.
Airbnb efektua pandemia ostean. Donostiako kasua aztergai txostena argitaratu berri dute, egoeraren argazki ahalik eta fidelena lortu, indarrean dauden joera nagusiak azaleratu eta horietatik ondorioak atera asmoz.
Jasotzen diren ondorioak nabarmenak dira: 2022. urtean zehar Donostian eskaintzen diren alokairu turistikorako etxebizitzen eskaintzaren hazkundea “aurrekaririk gabekoa da”. 2017ko eskaintza maximoetara iritsi ez den arren, joera berberarekin jarraituz gero laster iritsi daiteke. Hazkundea oso denbora tarte laburrean garatu da, krisi ekonomikoak “etxebizitza turistikoen sektorean eraginik edukiko ez balu bezala”. Hain zuzen, urtebetean, %16 igo da plataforma hauek eskaintzen duten etxebizitza turistikoen kopurua. Hauen prezioak %20 egin du gora.
Txostenak dioenez, Donostian egonaldiko batez beste ordaintzen diren prezioak Paris, New York edota Bartzelona bezalako hirien gainetik kokatzen da. “Etxebizitza larrialdia bizi duen hiri batean, etxebizitzaren prezioa maximo historikoetara heltzeko une berean etxebizitza turistikoen berraktibazio eta hazkundea izateak giza-taldeen desplazamendu masiboa” eragin dezakeela uste du Bizilagunekin elkarteak.
“Desazkunderako” proposamenak
Lojamendu turistikoek etxebizitza larrialdian duten eragina “neutralizatzeari begira”, alokairu turistikoko pisuak mugatu, murriztu eta epe laburrean hiritik desagerrarazi behar direla uste du Bizlagunekinek. Horretarako neurri “zehatzak” inplementatu behar direla uste dute.
Adibide gisa, Ipar Euskal Herrian aplikatzear dagoen konpentsazio neurria aipatu dute, Frantziako hainbat lurralde eta hiritan aplikatzen dena (Paris eta bere inguruko hirietan, Bordelen, Lyonen edo Nizan, adibidez). Etxebizitza turistiko bat alokatzen jarri nahi duen jabeak konpentsazio gisa lehendik alokairu merkatuan eskaintzen ez zen beste etxebizitza bat urte osorako jarri behar du alokagai. Honela, bizitegi gisa baliatzeko alokairuan eskaintzen diren etxebizitzen kopurua ez da murriztuko etxebizitza turistikoak ezarri ahala.
Bestetik, lizentzia murrizkorra eta iragankorra ezartzea proposatzen dute, alokairu turistikorik gabeko eszenatoki batera trantsizioa egiteko tresna gisa: “Gaur egun indarrean dauden baldintza guztiak betez lizentzia legala duten erabilera turistikoko etxebizitzei, gehienez ere lizentzia 4 urtean luzatzeko aukera emango litzaieke”, urtean etxebizitza horietako bakoitza alokatu ahal izateko egun kopuru zehatz baterako baimena eskainiz: “Lehen urtean 150 egunerako, bigarrenean 100 egunerako, hirugarrenean 50 egunerako eta laugarrenean 25 egunerako. Epe hori igaro eta lizentzia agortutakoan, etxejabe horrek Donostian beste pisurik alokairu turistikora legalki bideratzeko aukera galduko luke”. Era berean, pisu hori bera eskuz aldatuz gero, jabe berriak ere ezingo luke alokairu turistikora bideratu.
Bizilagunekinen ustez, arazo honi konponbidea lehentasunezko helburua izan behar da eta horretarako “gehienon kaltearekin aberasten diren gutxi horiei bidea moztu behar zaie”. Hiriaren turistifikazioak etxebizitza merkatuan duen efektuari “neurri irmoekin” heltzeko ordua heldu dela uste dute. Bi proposamen hauek “zentzuzkoak, legezkoak eta eraginkorrak” direla dio kolektiboak.
