Marisa Paredes omenduko du aurtengo Zinemaldiko kartelak
73. jaialdiko kartelen aurkezpenean ezagutarazi dutenez, El Deseo ekoiztetxeko Esther Garcia ekoizleak jasoko du Donostia saria.
73. Donostiako Zinemaldiaren kartelen aurkezpena egin dute Tabakaleran.Donostiako Zinemaldia 
Bigarrenez izango da Marisa Paredes Zinemaldiaren kartelaren protagonista; iaz hildako aktorea, aurrez, 2006an, agertu baitzen The Lady From Shangai gisa. Ia bi hamarkada geroago, “aktore eta pertsona moduan zuen handitasuna gogorarazten digun irudi ezin ederrago bat” aukeratu dutela azaldu du Zinemaldiko zuzendari Jose Luis Rebordinosek 73. jaialdiko kartelen aurkezpenean. Tabakaleran egindako ekitaldian, halaber, Donostia saria “beste emakume talentudun eta ausart” batentzat izango dela ezagutarazi dute Rebordinosek eta Zinemaldiko komunikazio arduradun Ruth Perez de Anucitak: Esther Garcia ekoizlea. “Harekin lan egin zuen Marisak zenbaitetan eta hura gabe ezin da Espainiako eta Latinoamerikako azken 40 urteetako zinemagintza ulertu. Bi arrazoi horiengatik, kartel horregatik eta sari horregatik, poz-pozik gaude gaur”, amaitu du zuzendariak.
Zortzigarren urtez jarraian, zinemagintza garaikideko artista bat da Zinemaldiaren kartelaren protagonista. 2018tik Isabelle Huppert, Penelope Cruz, Willem Dafoe, Sigourney Weaver, Juliette Binoche, Javier Bardem eta Cate Blanchetten erretratuak egon dira kartelean. Paredesen irudia duen aurtengo posterra, hiriko Wallijai estudioak diseinatu du, Manuel Outumuro argazkilariak 2000. urtean Madrilen egindako argazkian oinarrituta.
Era berean, gainerako sailetako kartelak ere Wallijaik egin ditu. Ohi bezala, argazkia eta ilustrazioa bateratzen dituzte posterrek, oraingoan, ideia honi lotuta: denok daramatzagu hainbat film geure baitan. Halaber, posterrek genero banari buruzko erreferentziak dituzte, agerikoagoak edo lausoagoak: drama (New Directors), zinema belikoa (Horizontes Latinos), erromantikoa eta musikala (Zabaltegi-Tabakalera), zientzia-fikzioa (Perlak), anime-a (Nest), beldurrezkoa (Culinary Zinema), abentura-istorioak (Zinemira) eta western-a (Made in Spain). Kartel horiei Klasikoak ekimeneko hirurak gaineratuko zaizkie laster.
Bestalde, Zinemaldiak bere artxibo historikoa osatzen jarraitu du, bere funtsetara kartel gehiago ekarrita, zehazki, 1959koa eta 1971koa, zazpigarren eta hemeretzigarren edizioetakoak, hurrenez hurren. Zinemaldiak Londres eta Madrilgo bilduma pribatuetan eskuratu ditu bi posterrak eta digitalki zaharberritu ditu, sendatzeko zaintzaren eta instalazioaren fasea pasatu ondoren. Lehen kartela Alfredo Tiendarena da eta hiriko Valverde inprimategiak kaleratu zuen; bigarrena, berriz, Navarrok sortu eta Madrilgo Edicolor inprimategiak argitaratu zuen.
Paredes, ohiko bat
Marisa Paredes Zinemaldiaren “izar maitatuenetako bat” zen, 1977an lehenengoz etorri zenetik. Orduko hartan, Sail Ofizialean lehiatu zen Antonio Isasi-Isasmendiren El perro filmaren aktore taldeko kide moduan egin zuen orduan bisita. Ondoren, askotan bueltatu zen: Agusti Villarongaren Tras el cristal (Zabaltegi, 1986), Felipe Vegaren Mientras haya luz (New Directors, 1987), Raul Ruizen Trois vies et une seule mort (1996) eta Arturo Ripsteinen Profundo carmesí (1996) eta El coronel no tiene quien le escriba (Made in Spanish, 1999) eta haren ondoren etorri ziren Carlos Molineroren Salvajes (New Directors, 2001), Guillermo del Tororen El espinazo del diablo (Made in Spanish, 2001), Alvaro del Amoren Una preciosa puesta de sol (Made in Spain, 2003), Edgardo Cozarinskyren Dans le rouge du couchant / Red Dusk (Sail Ofiziala, 2003), Pablo Maloren Frío sol de invierno (New Directors, 2004), Manuel Gomez Pereiraren Reinas (Made in Spain, 2005), Raul Ruiz eta Valeria Sarmientoren As linhas de torres (Zabaltegi-Bereziak, 2012), Sergio Oksmanen Querido Fotogramas (Made in Spain, 2018) eta Jaime Rosalesen Petra (Perlak, 2018).
Iaz parte hartu zuen Zinemaldian azken aldiz, 78 urte zituela hil baino zenbait hilabete lehenago; Made in Spain sailean parte hartu zuen, hain zuzen ere, Alba Sotorraren Mucha mierda (2024) dokumentaleko aktore-taldeko kide gisa. Horrez gain, maiz ibili da Zinemaldiaren alfonbra gorrian zein bertako galetan. 1994an, esaterako, Aktore Onenaren Zilarrezko Maskorra eman zion Javier Bardemi, eta bost urte geroago, Almodovarren izenean, FIPRESCI saria jaso zuen, Todo sobre mi madre filmari emandakoa. 2005ean, Ben Gazzarari eta, 2007an, Liv Ullmanni ere Donostia saria eman zien, eta bi edizioen artean, 2006an, bere irudia betiko geratu zen lotuta Zinemaldiarekin, 54. edizioaren kartelaren protagonista izan baitzen; Orson Wellesen The Lady From Shangai (1947) klasikoko Rita Hayworthen pertsonaiaren moduan karakterizatuta ageri zen bertan.
Ibilbideari aitortza
Ehun lan baino gehiago egin ditu Esther Garcia (Cedillo de la Torre, Segovia, 1956) ekoizleak eta Zinemaldiak bere ibilbidea aitortuko dute El Deseo konpainiaren sorreratik lau hamarkada bete direnean. 1986an hasi zen urtebete lehenago Pedro eta Agustin Almodovar anaiek eratutako enpresan, aurrez, idazkari, laguntzaile edo ekoizpen lanetan ibilia zen zenbait filmetan, esaterako, Pim, pam, pum… ¡Fuego! (Pedro Olea, 1975), Siete chicas peligrosas (Pedro Lazaga, 1979), Sé infiel y no mires con quién (Fernando Trueba, 1985), El año de las luces (Fernando Trueba, 1986), La vida alegre (Fernando Colomo, 1987) edo El juego más divertido (Emilio Martinez Lazaro, 1988); baita Curro Jiménez eta Los pazos de Ulloa telesailetan ere.
Sari ugari lortu ditu, besteak beste, sei Goya edota 2018an Donostian bertan jaso zuen Espainiako Zinematografia saria. Bere konpromiso feministagatik ere nabarmendu da Garcia. Zinemagile emakumezkoen eta ikus-entzunezkoetakoen elkarteko (CIMA) kidea da eta Estatuko hainbat emakumezko zinemagilerekin Yo decido. El tren de la libertad dokumentala sustatu zuen.
