Eduki izan ezin ditudan elkarrizketak
Agur esan nion, baina hemen nago, gainerakoek jakin dezaten agur esan diodala. Hor pluralak egitea krudela da, bidegabea. Belaunaldi-traumen nahasketari gehitzen natzaio, hautsaren tankeran, flotatzen pausatuz eta behatz baten ukitzearekin aienatzen dena.
Elkarrizketak behar baino arinagoak sentitzen dira, garrantzia faltan dut. Etxea denon artean garbitzeko beharra dago, begira ezazue armairuetan, nork nahi du mahai hau? Nire onetik ateratzen nauten esaldiak dira. Zerbaitek premia, drama, gorespena edo kexa eskatzen badu, hau dela pentsatzen dut eta hala ere, ez, zure heriotza ez da hain garrantzitsua. Hizkuntza desegina dago, eta zure alaben aurpegiak barrurantz estututa, zeozer ezkutuan mantentzeko itxaropenarekin, zer, ez dakidan arren.
Zure etxea hor dago, baina beste pertsona batzuk ditu sabelean. Hau idaztea, zuloak dituen jertsearen oihalean puntada emateko leku egonkor bat aurkitzen saiatzea bezala sentitzen da. Nire memoriaren sarbidea ez da ordenagailuak bere liburutegian sailkatuta eta eskuragarri daukana. Gure familiaren adierazgarritasuna (eta ezagutzen ditudanen ia guztiena) isiltasuna da, hizkuntza parekidearen eza nabarmena da. Horregatik, inoiz izendatuko ez dugunari forma linguistikoa ematen saiatzea saldukeria bezala sentitzen da.
«Elkarrizketa gure hitzarmen inplizitua izan zen, atetik irten aurretik maite zintudala esan nizunean. Ikusi zintudan azken gauean egin genuenaren antzekoa: ikusten zaitut»
Zure heriotza leun jasan nuen, ezinbestekotzat eta askatzailetzat hartzen dugunaren antzera. Inork horretaz hitz egin nahi ez badu ere, banekien heriotzarekiko interesa umetatik izurritzen zitzaizula, zure alabak ideia edo ni proiektu izan baino askoz lehenago. Beraz, heriotza atseden gisa ikusiz, lasaitu ederra hartu nuen zugatik. Hala ere, zure heriotza inkontsekuentea eta egunerokoa izan zen niretzat, eta beraz, jasangarri izan zedin erritualak behar nituen, ezinezkoak zure heriotzaren testuinguru nuklearrean. Gorputzez kanpoko lekuetara joan nintzen, nire familian ia beti horma paper, entitate disoziatu edo hermetismo patologikoko izaki gisa izan dudan rola berretsiz. Zu 92 urterekin hil zinen, ni nekez hasi nintzen zure alabaren begiradatik kanpo pentsatzen 22 urterekin. Hain zuzen, justizia kosmiko baten ondorioz, oraindik sentitzen dut eman ezin izan nizun presentzia bat zor dizudala. Zor horrek, neurri batean, badu mamia eta edukia, maitasun zorra da, gu ez ezagutzeaz geroztik eman zenidan ardurarena. Zor horrek zerikusia du gure marrazkiei eta erlijioei buruz hitz egitearekin eta dementzia animaltasunez nahasten zutenean zurekin egotearekin.
Madrilera ihes egin baino urte batzuk lehenago, lehen aldiz ikusi zintudan hunkitua, idatzi nizun gutun bat irakurri nizunean. Nire letra txikia zen, baina zure entzumena ere. Beraz, ozenki irakurri nuen, zure ondoan eta ia oihuka, eskatzen zenizkidan hitzak errepikatuz. Bada zerbait umoretsua intimitatea oihukatzean, zerbait argigarria gureak bezalako sekretuak dituen familia baten pareten artean egitean. Elkarrizketa gure hitzarmen inplizitua izan zen, ospitaleko gelako atetik irten aurretik maite zintudala esan nizunean. Ikusi zintudan azken gauean egin genuenaren antzekoa: ikusten zaitut.
Horrela gogoratzen zaitut, lausoa eta definitua nire afektuetan. Pentsatu nahi dut (edo behar dut) nire irtetea ulertu ez bazenuen ere, behintzat ituna ulertu ahal izan zenuela. Eta hala egin ez bazenuen ere, morfinak bere lana egingo zuelako dela. Gaur egun ere ez dakit nola nabigatu nire arretaren premia guztietan maite ditudanenganako debozioak, pisu salmentetan, garbiketan, argitasunean eta itxuran pentsatu nahi duen inguru batean. Azkenean balkoitik behera botatzear dagoen katu izutu bat bezala sentitu gabe. Eskerrak balkoi hori bera beti zure lorez apainduta egongo dela. Eskerrak haiei buruz hitz egin zenidala, eta nola eutsi haien keinuak, nik orain nire eskuak horrela biratu ahal eta zu konjuratu jakin dezadan.
