Erortzen utzi ezin dugun zutabea
Administrazioak herritarren bidelagun izan beharko luke, baina sarri itxita daude bere ateak eta burokraziak zaildu egiten du bidea. Donostian, ordea, Gizarte Zerbitzuak salbuespena izan dira: hiriko zortzi gunetan dauden bulegoak zabalik daude edozein herritarrentzat, eta bertan gertuko laguntza eta segurtasuna eskaintzen zaie beharra dutenei.
Aitortu eta goraipatu beharra dago: Donostian badugu sarbide errazeko gizarte zerbitzuen sistema, irisgarritasuna eta jarraikortasuna bermatzen saiatu direnak oraintsu arte. Kalitatezko zerbitzu hau, baina, saileko profesionalek haien bizkar urtez urte pilatutako lan kargari esker izan da posible. Izan ere, azken urteetan %21 igo da zerbitzuen eskaria Donostian, plantilla eta bitartekoak berdin mantendu diren bitartean. Eta horren aurrean, langileek argi esan dute otsailetik martxan duten borrokaldian: Gizarte Ekintza hondoratzear da eta gainkarga jasanezina da.
Ia lau hilabeteko borrokaldia eta hamabi greba egun daramatza Gizarte Ekintzako sailak, langileen babes zabalarekin. Beste udal zerbitzuren batean, demagun, lorezaintzan, garbiketan, hirigintzan edo espazio publikoan, horrelako lanuzte eta mobilizazio dinamika egin izan balitz, zer gertatuko litzateke? Ziurrenik, «hiria paralizatuta dagoela» esango genuke denok. Zergatik, baina, Gizarte Ekintza hondoratzen ari den honetan —guztiz feminizatua eta herritarren zaintzaz arduratzen den saila, bide batez— hiriak berdin jarrai dezake?
«Gizarte zerbitzuen zutabeari esker eutsi ahal izan dio herritar askok. Eta gizarte zerbitzuen zutabea herrenka hasten bada, herritarren zati handi bat atzean utziko duela asumitu beharko du udalak»
Bada diskurtso bat, bulo askori esker oso zabaldua dagoena: «Kanpotarrak laguntza bila datoz», «DBEarekin erraz bizi da», «diru laguntzak edonori ematen dizkiote». Diskurtso horrek pentsamendu arrazista du oinarri, baina, gainera, gizartearen ikuspegi jakin bat islatzen du: sistema ez dela arduratu behar beharra duenari laguntzeko tresnak emateaz. Horrela, laguntza jasotzea mesede bat balitz bezala aurkezten da, ez eskubide gisa. Udal gobernuaren eginkizuna behar luke pentsamendu horri frenoa jartzea eta gizarte zerbitzuak eskubide gisa defendatzea, hezkuntza edo osasungintzarekin egin den moduan.
Gure ustez, zahartze prozesuan den gizarte eta hiri honetan, non sektore batzuen pobretzea gero eta handiagoa den, non etxebizitzaren sarbidea ia ezinezkoa bilakatu den askorentzat, gizarte zerbitzuek ezinbesteko funtzioa betetzen dute. Gainerako zutabeek huts egiten dutenean, gizarte zerbitzuen zutabeari esker eutsi ahal izan dio herritar askok. Eta gizarte zerbitzuen zutabea herrenka hasten bada, herritarren zati handi bat (imajina dezakeguna baino askoz ere zati handiagoa) atzean utziko duela asumitu beharko du udalak. Gainditu ezinezko marra, zalantzarik gabe.
Kontestu honetan, langileek mahaigaineratu dute egoera soluziobidean jartzeko proposamena. Eskuzabaltasun eta ardura osoz, haien baldintzak hobetzeaz harago joan dira proposamenarekin, kalitatezko zerbitzu indartsua helburu gisa markatuz. EH Bildun argi dugu irtenbidea ona izango bada, langileekin batera marraztu beharra dagoela. Horrek udal gobernuaren jarrera aldaketa eskatzen du, finean, Gizarte Ekintza lehenestea eta egungo beharretara egokitzeko inbertsioak egitea. Gizarte zerbitzuen ateek irekita egoten jarraitu behar dutelako, eta zutabe hau ezin dugulako erortzen utzi.
