Kafe bat, beste fintasun bat
Denbora bat daramat hirian gertatu diren aldaketa batzuetan pentsatzen, sotilak diruditenak, ia hautemanezinak edo moda iragankor bat. Hala ere, aldaketa horiei ez diegu eman merezi duten lekua eta azterketa.
Duela hilabete batzuetatik hona, espezialitateko kafetegiak irekitzeari buruzko erreportajeak ugaritzen ari dira hainbat hedabidetan, eta fenomeno hori, zehazki, hiriaren erdigunean eta gune turistikoetan gertatzen ari da. Kafetegi horiek materialaren kalitateagatik eta kafea egiteko artearengatik bereizten saiatzen dira, eta, horrez gain, kafea dastatzeari, sortzen den klimari eta espazio horretan bizi den esperientziari buruzko kontakizun bat eraikitzea da euren balio nagusia.
Fenomeno hori ez da Donostian soilik gertatzen ari. Duela aste batzuk, Pantomima Full ikusi nuen parodia bat egiten espezialitateko kafeei buruz. Zer irudi proiektatzen du norbaitek horrelako kafe bat eskuan duela? Estatus sozial jakin baten itxura izan dezake? Horrela, gaur egun, Instagramera igotako kafe soil baten argazki batek, filtro batzuekin, irudi bat saltzea ahalbidetzen digu, besteengandik bereizten duen elementu bat izatea, eta, beraz, baita segregatzailea ere. Inguratzen gaituen errealitate horren parodiatik haratago, inguruneen eta esperientzien bilaketa bat dago, pertsona bakoitzaren irudi hobea, bereziagoa edo esklusiboagoa, salduko duena, bizi dugun errealitate kapitalistan pertsona horrek onura bat lortzeko gaitasun handiagoa izan dezan.
Horrela, Amancio Ortegak berak duela gutxi hainbat kafetegi ireki ditu bere denda batzuetan munduan zehar. Ideia kontzeptu hori hedatzen jarraitzea da, «esperientzia osoa bizitzeko gonbidapena, moda transakzioa baino zerbait gehiago bihurtzea», «hiri bakoitzera egokitzen den nortasun propioa duen leku bat», «lehiaren aurrean puntu bereizgarri bat gehitzea eta kontsumitzaileekin beste maila batean konektatzea». Ideia nagusia esperientziak sortzea da, lotura emozional bat sortzea, bezeroa dendan denbora gehiago egon dadin eta, horrela, gehiago kontsumitu ahal izan dezan.
«Hiriak urte batzuk daramatza gora egiten olatu arriskutsu batean; olatu horrek onura handiak ekarri dizkie gutxi batzuei, baina gutako asko itotzen ari gaitu»
Panorama horren aurrean, hiria zuzentzen dutenek, logika kapitalista beraren barruan, hiria negozio gisa ulertzen dute. Balio erantsiko zerbitzua emateko lan egiten dute. Turismoa eta erosketak inolako kontrolik gabeko esperientzia bihurtzea dute helburu.
Elementu horrek hiria elitizazio esponentzial baterantz bultzatzen du oso urte gutxian, hotel eta pisu turistiko gehiegi ugarituz, luxuzko alojamendu ugarirekin, denda kate handiekin, kanpoan etengabe saltzen den esparru paregabearekin, esklusibotasuna saltzen jarraitzen duten makroproiektuekin, txoko guztietara iristen dena, kafe bat hartzetik etxebizitza bat erostera.
Hiriak urte batzuk daramatza gora egiten olatu arriskutsu batean; olatu horrek onura handiak ekarri dizkie gutxi batzuei, baina gutako asko itotzen ari gaitu, gure gazteen emantzipazioa, alokairua edo erosketa saskia ordaintzea eragotziz; azken batean, bizitzari eustea eragotziz. Harrigarriena da Goiak «exquisitio»-ak deitzen diela beren auzoetan nekez bizirautea lortzen dutenei, alfonbra luxuzko proiektuei jartzen dien bitartean, hiriaren luze-zabalean.
Esparru paregabean espazioa amaitzean, bost izarreko hotel bat ezarri digu Intxaurrondon. Ez gaitu harritzen, olio orban baten moduan, dena fintasun bihurtzeak eta hilabete gutxi barru auzoan kaferik eskatu ezin izateak.
