«Gure lana batzuetan zaila da, bai, baina oso-oso motibagarria»
Iratxe Beitia Barroso (Antigua, 1975 ) eta Lourdes Carrasco Sarasola (Amara, 1969) ATECE elkarteko kideak dira, burmuinean kalte hartutakoen Gipuzkoako elkartea, hain zuzen. Antiguan dute egoitza, eta hor artatzen dituzte senide eta pazienteak, egunero.
Lourdes Carrasco eta Iratxe Beitia, ATECEko kideak.Xalba Ramirez 
Aurkeztu zeuon buruak. Zer egiten duzue ATECE-n?
Iratxe Beitia (I.B).: Neuropsikologoa eta zentroaren koordinatzailea naiz ni, psikologiarekin lotutako gai guztiak egiten ditut. Balorazio neuropsikologikoa egiten dut, jakiteko garunaren zein gune dagoen kaltetuta, eta errehabilitaziorako helburuak ezartzen ditut.
Lourdes Carrasco (L.C.): Eremu soziala daramat nik, baita informazio eta orientazio zerbitzua ere, bai familiei eta baita pazienteei ere.
Zein da prozesua?
I.B.: Lehenengo, Lourdesekin elkarrizketa bat izaten dute, informazioa eman eta lehen aholkularitza egiteko, jendeak ez dakielako zer den iktus bat, edo burmuineko beste kalteren bat. Ez daki zer egin pertsona honekin, edo nora joan, egunerokotasunean gertatzen zaiona normala den edo ez… Lehenengo harrera funtsezkoa da. Ondoren, ebaluazio neuropsikologikoa egiten dugu, eta ikusten dugu zein den hobekien doakion tratamendua.
Eta zer eskaintzen diozue?
L.C.: Talde jarduerak daude eta pertsona bakoitzak erabakitzen du astean zenbat aldiz datorren. Memoria eta atentzioa lantzen ditugu, ariketen eta eskulanen bidez. Igerilekura doan talde bat dugu, logopeda bat eta fisioterapeuta bat. Dena beharren arabera. Aisialdi programa ere badugu, oporraldiak eta irteerak antolatzeko. Kontuan hartu behar da ez dela soilik errehabilitazio kontu bat, askotan badu helburu soziala; asko babesten dute elkar.
Hau batez ere kaltetuentzat da, baina senideekin lan handia egiten duzue baita ere.
L.C.: Elkartea senideek zuzentzen dute eta haiei zuzenduta dago, baita ere. Gaitza gertatzen denean, pertsonari eragiten dio, baina baita bere ingurune guztiari. Elkartetik babesa ematen diegu, euren errealitate berrira hobekien egokitzeko.
Zer eskaintzen zaie senideei?
I.B.: Gaitzaren inguruko informazioa eman eta laguntza psikologikoa eskaintzen diegu. Izugarrizko babesa behar da eta. Horretarako, autolaguntza edo autobabes taldeak ditugu. Hor elkartzen dira senide eta zaintzaileak.
Zer egiten dute bertan?
I.B.: Erdi bideratutako taldeak dira, baina protagonistak beraiek dira. Haien esperientziak partekatzearen bitartez, zalantzak argitzen doaz. Elkar babestea da gakoa. Eta horretarako nor hobeto, berdinetik pasatu dena, edo pasatzen ari baino? Sentitzea ez daudela bakarrik. Ikusten duzunean zuri gertatu zaizuna beste norbaiti ere gertatu zaiola, eta are, zure ahotan entzuten duzunean, aringarria da oso. Ez du egoera konpontzen, baina sostengu emozional itzela da.
Emozionalki gogorra izango da.
L.C.: Eta eskari handia dago, gainera. «Egia da hau gertatu zaigula? Nola egingo diot aurre orain?». Ezjakintasunari aurre egiten laguntzen dio, etorkizunean zer etorriko den aurreratzen laguntzen du, suposatzen duen aldaketa izugarriari aurre egiteko.
I.B.: Burmuinean kalte hartutako gaitzak lantzen ditugu soilik, hau da, normaltasunez garatu den garun bat, eta uneren batean kalte hartutakoa, bai barne arrazoi batengatik (iktusak, gaixotasun birikoak, tumoreak), edo kanpo arrazoi batengatik (istripuak, traumak…). Adinak eragin handia du, noski, baina beti da hartutako gaitz bat. Edonola ere, kolektibo oso heterogeneoa da, ondorioak ezberdinak baitira kasu bakoitzean.
Zenbat jendek parte hartzen du?
I.B.: Profesional bakoitzak bost edo sei lagun ditu eta gero taldeetakoak. 15-20 bat pertsona pasatzen dira hemendik egunero.
L.C.: Sei langile gaude, logopeda bat, fisioterapeuta bat, koordinatzailea, hiru monitore eta gizarte hezitzaile bat.
Asko inplikatzea eskatzen duen lan bat da, ezta?
I.B.: Gure lana batzuetan zaila da, bai, baina oso-oso motibagarria. Une gogorrak pasatzen ari den jendeari laguntza hemen ahal izatea ederra da. Asko eskertzen dute.
L.C.: Azken urteotan elkartearen eboluzioa ikustea oso pozgarria izaten ari da. 30 urte bete ditugu aurten, eta sortu zenetik hona ez du zerikusirik. Bazkide eta boluntario berri pila bat dago. Eta honelako sariekin zer esanik ez!
Pozik egongo zarete.
L.C.: Izugarrizko poza izan da. Asko handitu garen arren, oraindik ez gara ezagunegiak. Eta ezinbestekoa da jendeak jakitea hemen gaudela, eta behar dutenean gerturatu daitezkeela, denon artean arinduko dugulako gaitza.
