
Bizitza osoa eman zuen Joseba Zubimendi Martiarenak (Donostia, 1897- Kanbo, Lapurdi, 1939), euskararen alde ekinean. Kazetaria, poeta, idazlea, bertsolaria, euskaltzalea eta kultur ekintzaile nekaezina. Bere ibilbidea errepasatu dugu orriotan.

Izen eta armarri desberdinak izan ditu Realak, 116 urteko historian. Aldaketak aldaketa, egungo izena eta ikurra da ezagunena. Ordea, klubaren izana bestelakoa da. Esaterako, Espainiako II. Errepublikan gertatu zena.

Gaur egun, batzuei begiko mina egiten digun arren –beste batzuei ez, bistan da–, XX. mendearen hasieran, naziek erabili zuten svastika mundu osoan zehar zabaldu zen, oparotasunaren ikurraren forman. Euskal Herriko abertzaleek ere erabili zuten, euskaldunon eguzkiaren ikurra zelakoan. Hori bai, nazismoaren aurretik.

50 urte bete dira Luis Miguel Arkonada atezain donostiarrak Realarekin debuta egin zuenetik. 1975eko urriaren 22an izan zen, Atotxa zaharrean, Liverpoolen kontra.

Leku ikusgarrietan badaude ere, Ramon Etxebestek sortutako suteetarako salbamendu sistema ez da ezaguna. Ingeniariak Parte Zaharreko bere lantegian bi asmakizun nabarmen egin zituen, garaiko prentsaren arabera, baina gerora ahaztuak izan ziren.

1883 eta 1885 urteen artean eraiki zuten Satrustegi dorrea, Igeldo mendiaren magalean. Beste hainbat eraikin historiko bezala, galtzeko arriskuan dago hau ere, hotel bat eraiki nahi baitute bertan.

Nazioarteko zein tokiko txirrindularitzaren izar eta zale ugari bildu ohi ditu urtero Donostiako Klasikoak, baina hiriak bazuen beste Klasiko bat, duela urte batzuk arte: Amara-Goizueta Klasiko herrikoia. Lehiarik eta erakustaldi fisikorik ez zuen, baina bai jai giro aparta.

Intxaurrondoko Otxoki baserrian jaioa, bolari iaioa eta bertsolari fina zen Patxi Lazkano. Penaz ikusi zuen nola bota zuten bere jaiotetxea, eta bere bertso ezagunenak eskaini zizkion.

Ourense hiriaren kanpoaldean, Benposta izeneko gune batean, haur eta gazteek autogestionatutako herri bat jaio zen 1963an. Hortik, neska-mutikoek osatutako zirku berezi bat jaio zen, urte luzez munduan zehar ibili zena; Donostian ere egin zuen geldialdiren bat.

Eusebia Arruti Peñagarikanok, 'Señora Eusebia'-k, arrasto ezabaezina utzi zuen Altzan XX. mendean, nahiz eta ez den historia liburuetan agertuko.

Egiako Rafa ile apaindegian hasi ziren Donostiako lehen ileordeak saltzen. Ile naturalekoak ziren, eta Bartzelonatik ekartzen zituzten, Rafael Canoren negoziora. Txikitatik, ofizioari lotuta egon zen Cano, erretiroa hartu arte.